Giáo án Sinh học Lớp 12 - Chủ đề: Virut và bệnh truyền nhiễm

Ngày soạn: 
CHỦ ĐỀ: VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
( 4 tiết)
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được khái niệm, đặc điểm, cấu trúc và hình thái các loại virut.
- Trình bày được các giai đoạn nhân lên của virus trong tế bào chủ. Từ đó giải thích được cơ chế gây bệnh do virut.
 - Nêu được đặc điểm của virút HIV, các con đường lây truyền bệnh và biện pháp phòng ngừa. 
- Nêu được tác hại của virut trong thực tiễn.
- Kể tên được một số thành tựu ứng dụng virut trong thực tiễn.
- Nêu được khái niệm bệnh truyền nhiễm, các phương thức lây truyền và kể được các bệnh truyền nhiễm thường gặp do vi rút .
- Phân biệt được miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu, nêu cách phòng chống bệnh truyền nhiễm.
- Vận dụng kiến thức virut và bệnh truyền nhiễm vào thực tế để phòng tránh các bệnh do vi rút và do vi sinh vật gây ra
2. Năng lực:
Năng lực
Mục tiêu
Mã hóa
NĂNG LỰC ĐẶC THÙ
Nhận thức sinh học
- Nêu được khái niệm, đặc điểm, cấu trúc và hình thái các loại virut.
(1)
- Trình bày được các giai đoạn nhân lên của virus trong tế bào chủ. Từ đó giải thích được cơ chế gây bệnh do virut.
(2)
- Nêu được đặc điểm của virút HIV, các con đường lây truyền bệnh và biện pháp phòng ngừa. 
(3)
- Nêu được tác hại của virut trong thực tiễn.
(4)
- Kể tên được một số thành tựu ứng dụng virut trong thực tiễn. 
(5)
- Nêu được khái niệm bệnh truyền nhiễm, các phương thức lây truyền và kể được các bệnh truyền nhiễm thường gặp do vi rút
(6)
- Phân biệt được miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu, nêu cách phòng chống bệnh truyền nhiễm.
(7)
Tìm hiểu thế giới sống
-Tìm hiểu vật chủ và loại tế bào ký sinh của một số virut gậy bệnh ở người
-Tìm hiểu một số bệnh do virut và vi khuẩn gây nên
(8)
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
- Vận dụng kiến thức giải thích được 1 số hiện tượng thực tiễn.
(9)
- Vận dụng kiến thức virut và bệnh truyền nhiễm vào thực tế để phòng tránh các bệnh do vi rút và do vi sinh vật gây ra
(10)
NĂNG LỰC CHUNG
Giao tiếp và hợp tác
Phân công và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân, nhóm
(11)
Tự chủ và tự học
Tích cực chủ động tìm kiếm tài liệu về vi rút và bệnh truyền nhiễm
(12)
Giải quyết vấn đề và sáng tạo
Tự đưa ra những hành động thiết thực nhằm bảo vệ cơ thể phòng chống những bệnh truyền nhiễm
(13)
3. Phẩm chất
Chăm chỉ
Tích cực nghiên cứu tài liệu, thường xuyên theo dõi việc thực hiện các nhiệm vụ được phân công
(14)
Trách nhiệm
Có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ khi được phân công
(15)
Trung thực
Có ý thức báo cáo chính xác, khách quan về kết quả đã làm
(16)
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
Giáo viên
- Video về sơ lược về virut nguy hiểm: 
- Video về chu trình nhân lên của virut trong tế bào chủ: 
- Hình ảnh, video về phòng chống HIV/AIDS: 
- Các hình ảnh trong SGK và hình ảnh sưu tầm có liên quan đến bài học
- Các loại phiếu học tập
Học sinh:
+ Nghiên cứu cứu các bài 29, 30, 31, 32 SGK sinh học 10
+ Hoàn thành nhiệm vụ GV giao trước khi đến lớp
III. Tiến trình dạy học
* Ổn định tổ chức:
XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ/ NHIỆM VỤ HỌC TẬP
Thời gian: 5 phút
1. Mục tiêu: 
- Tạo ra mâu thuẫn nhận thức cho người học- là tiền đề để thực hiện một loạt các hoạt động tìm tòi, giải quyết vấn đề. 
- HS xác định được nội dung chủ đề cần tìm hiểu
2. Nội dung:
- Hoạt động cá nhân: Xem video sơ lược về vi rut 
- Hoạt động cá nhân: Chơi trò chơi ô chữ:
Câu 1: Bệnh viêm phổi Vũ Hán do vi rut này gây ra (Ký hiệu của WHO) ( 8 ký tự)?
Câu 2: Bệnh do virut có tác nhân truyền bệnh là muỗi? ( 12 ký tự)
Câu 3: Bệnh do virut gây này gây ra tỉ lệ tử vong rất lớn đã lan rộng ở vùng Tây Phi? (5 ký tự)
Câu 4: Bệnh do virut gây ra đã được loại trừ cho đến thời điểm hiện nay? ( 6 ký tự)
Câu 5: Đại dịch cái chết đen là? ( 8 ký tự)
Câu 6: HIV/AIDS lần đầu tiên phát hiện ở đâu? ( 5 ký tự)
Câu 7: Bệnh Sars xuất hiện và lan rộng đầu tiên ở đâu? (8 ký tự)
Từ khóa: Gợi ý: Tên gọi chung của các bệnh do vi rút hoặc VSV gây ra?
3. Sản phẩm học tập: 
- Giải được ô chữ:
S
A
R
S
C
O
V
2
S
O
T
X
U
A
T
H
U
Y
E
T
E
B
O
L
A
Đ
A
U
M
U
A
D
I
C
H
H
A
C
H
H
O
A
K
Y
H
O
N
G
K
O
N
G
Các chữ gợi ý cho từ khóa:
R
T
E
E
U
M
I
H
Y
N
N
Từ khóa: 
T
R
U
Y
Ề
N
N
H
I
Ễ
M
- Hình dung được nội dung tìm hiểu là “ virut và bệnh truyền nhiễm”
4. Tổ chức hoạt động: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV cho HS xem video : và yêu cầu HS ghi chép thông tin sơ lược để phục vụ cho giải ô chữ
- Gv tiếp tục cho HS chơi trò chơi giải ô chữ: Gọi từng cá nhân xung phong hoặc chỉ định
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS hoạt động cá nhân: 
+ Chú ý xem và ghi chép thông tin cơ bản như tên virut và tác hại
+ Các cá nhân sẵn sàng xung phong trả lời câu hỏi trong ô chữ
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- HS trả lời câu hỏi trong trò chơi ô chữ
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV dẫn dắt vào các nội dung của bài mới 
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC / KHÁM PHÁ
Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu trúc các loại virut
a. Mục tiêu: (1), (11), (12), (14), (15), (16).
b. Nội dung: HS quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập sau:
Phiếu học tập số 1
Cấu trúc các loại virut
Quan sát hình ảnh kết hợp đọc SGK hoàn thiện phiếu học tập
Tiêu chí
Hình ảnh
Nội dung
Khái niệm virut
- Là thực thể ..
- Có kích thước ..
- Nhân lên nhờ ..
- ..bắt buộc.
Cấu tạo
 ........
 .
 ..
 ..
Hình thái
 ..
 ..
 .
 .....
Đặc điểm di truyền
 ..
 .
 .
 .
c. Sản phẩm học tập: Nội dung phiếu học tập và trình bày của nhóm
d. Tổ chức hoạt động: 
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV phát phiếu học tập và yêu cầu HS quan sát các hình ảnh về virut: (Như phiếu học tập)
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm( sử dụng kỹ thuật khăn trải bàn) hoàn thành phiếu học tập số 1
- Tiếp nhận nhiệm vụ được giao.
- Phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Định hướng, giám sát.
- Giúp đỡ các nhóm yếu hơn
- Quan sát hình ảnh GV chiếu và kết hợp đọc SGK hoàn thiện phiếu học tập: 
+ Các thành viên trong nhóm hoàn thành nhiệm vụ được phân công ghi vào phiếu học tập cá nhân và dán vào các góc của bảng nhóm.
+ Thảo luận thống nhất nội dung viết lên bảng nhóm đủ nội dung 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- Gv yêu cầu nộp sản phẩm và treo lên bảng
- GV yêu cầu đại diện một số trình bày nội dung
- Các nhóm nộp sản phẩm
- Các nhóm được chỉ định báo cáo nội dung thảo luận.
- Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- Gv nhận xét hoạt động, sản phẩm và trình bày của các nhóm rồi kết luận
- Các nhóm lắng nghe nhận xét và tự hoàn thiện phiếu học tập vào vở ( Về nhà)
* Kết luận: I. Cấu trúc các loại virut
Đáp án phiếu học tập số 1
Tiêu chí
Hình ảnh
Nội dung
Khái niệm virut
- Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào
- Có kích thước rất nhỏ
- Nhân lên nhờ bộ máy di truyền của tế bào chủ
- Ký sinh nội bào bắt buộc.
Cấu tạo
Gồm 2 thành phần chính: gọi là nuclêôcapsit: 
+ Lõi: Axit nuclêic ( AND hoặc ARN)
+ Vỏ: Prôtêin
- Một số vi rut có thêm vỏ ngoài trên mặt có gai glicoprotein ( Giúp VR bám trên bề mặt TB chủ)
Hình thái
Hạt virut có 3 hình thái cấu trúc:
+ Xoắn
+ Khối
+ Hỗn hợp
Đặc điểm di truyền
- Mọi đặc điểm di truyền virut do phần lõi axit nuclêic quyết định
- Chỉ được nhân lên khi có vật chủ
-> Coi VR là dạng sống chứ không phải cơ thể sống
Giáo án chuẩn mẫu cv5512 của khối THPT đã tinh giản theo cả CV 3208, có đủ chủ đề theo quy định
Thầy cô cần vui lòng liên hệ face book Vi Phùng
hoặc kết bạn zalo 0987127229