Bài giảng môn Hóa học Lớp 12 - Tiết 46+47, Bài 27: Nhôm và một số hợp chất quan trọng của nhôm - Năm học 2020-2021 - Trường THPT Đức Hòa

Đức Hòa, ngày 22 tháng 02 năm 2021TẬP THỂ LỚP 12A2+A3Gv Dương Thanh PhươngSỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO LONG ANTRƯỜNG THPT ĐỨC HÒACác hình ảnh và vật dụng trên đề cập đến nguyên tố kim loại nào?TRƯỜNG THPT ĐỨC HÒABài 27NHÔM & HỢP CHẤTBAN CƠ BẢNTiết 46+47NĂM HỌC: 2020-2021A. NHÔM5LÞch sö ra ®êi cña nguyªn tè nh«mThÕ kØ 5 tr­íc CN, ng­êi cæ Ai CËp ®· biÕt dïng phÌn nh«m lµm chÊt cÇm mµu, thuéc da.1754 nhµ ho¸ häc tøc Macgrap lÇn ®Çu tiªn t¸ch tõ phÌn ra mét thø ®Êt sÐt bét, kh«ng mµu, kh«ng nãng ch¶y, kh«ng tan trong n­íc gäi lµ ®Êt sÐt.1825 nhµ vËt lÝ ng­êi Đan M¹ch tìm ra ®­îc kim lo¹i nh«m.1855 cã những thái nh«m tinh khiÕt nÆng kho¶ng 1kg(b¹c tõ ®Êt sÐt).1886, 2 nhµ khoa häc, 1 ng­êi MÜ, 1 ng­êi ph¸p ®éc lËp tìm ra ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt nh«m b»ng ®iÖn ph©n.Oxi:49%Si:26%Al:7%Fe:5%Ca:4%I. VỊ TRÍ VÀ CẤU HÌNH ELECTRONQuan sát bảng tuần hoàn, hãy: 1. Xác định vị trí của nhôm. 2. Viết cấu hình electron nguyên tử. 3. Nhận xét về số e lớp ngoài cùng.I. VỊ TRÍ VÀ CẤU HÌNH ELECTRON - Vị trí: ô thứ 13, chu kì 3, nhóm IIIA. - Trong hợp chất, Al có số oxi hoá +3. - Cấu hình e của nguyên tử Al: (Z=13) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 hoặc Al (Z=13) : [Ne] 3s2 3p1 II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ - Nhôm là kim loại màu trắng bạc, nóng chảy ở 660oC, khá mềm, dễ kéo sợi, dễ dát mỏng (dùng làm giấy gói kẹo, gói thuốc lá,...).	 - Nhôm là kim loại nhẹ (D = 2,7 g/cm3), dẫn điện tốt (gấp 3 lần sắt, bằng 2/3 lần đồng) và dẫn nhiệt tốt (gấp 3 lần sắt).III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC Cho các kim loại sau: Mg, Al, Na. Sắp xếp các kim loại trên theo chiều tăng dần của tính khử:? Tính khử tăng dần: Al Si > Al > FeV. SẢN XUẤT NHÔM 1. Nguyên liệu: Quặng boxit: Al2O3. 2H2O2. Phương pháp: Điện phân nóng chảy Al2O32Al2O3 → 4Al + 3O2 đpncChú ý: thêm criolit (Na3AlF6) với mục đích:  Hạ nhiệt độ nóng chảy của Al2O3 (2050oC) xuống 9000C  Tiết kiệm được năng lượng.  Dẫn điện tốt hơn Al2O3 nóng chảy.  Nhẹ, nổi lên trên ngăn cản Al nóng chảy không bị oxi hóa trong không khí.Ô : 13Chu kì : 3Nhóm IIIAAl :[Ne]3s23p1 2Al +6H2SO4 đ Al2(SO4)3+3SO2 +6H2O 2Al +6HCl 2AlCl3 + 3H2 HNO3 đ, nguội;H2SO4 đ nguội: thụ động 2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe- Chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ.- Xây dựng nhà cửa và trang trí nội thất.- Làm dụng cụ nhà bếp.- Dùng hàn đường ray. Tính khử mạnhChỉ tồn tại ở dạng hợp chấtSƠ ĐỒ TƯ DUY NHÔM 2Al + 3Cl2 2AlCl3t0 4Al + 3O2 2Al2O3t0t0HCl, H2SO4 loãngHNO3, H2SO4 đt0Al +NaOH + H2O NaAlO2 +3/2H2Tác dụng với oxit kim loại(phản ứng nhiệt nhôm)Tác dụng với dd kiềmỨng dụngnhômSản xuấtNguyên liệu: quặng boxit Al2O3.2H2O 2Al2O3 4Al + 3O2 đpncMàu trắng bạc. Khá mềm, dễ kéo sợi, .. Kim loại nhẹ. Dẫn điện,dẫn nhiệt tốt. 	CỦNG CỐ Câu 1. Vị trí của Al (Z = 13) trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học là A. chu kì 2, nhóm IA.	 B. chu kì 3, nhóm IA.	 C. chu kì 2, nhóm IIIA. D. chu kì 3, nhóm IIIA.	CỦNG CỐ Câu 2. Kim loại Al không tan trong dung dịch A. HNO3 loãng. 	B. HCl đặc.	 C. NaOH đặc. D. HNO3 đặc, nguội.	CỦNG CỐ Câu 3. Quặng nào sau đây có thành phần chính là Al2O3? A. Hematit đỏ.	 B. Boxit.	 C. Manhetit.	 D. Criolit.	CỦNG CỐ Câu 4. Ở nhiệt độ thường, kim loại X không tan trong nước nhưng tan trong dung dịch kiềm. Kim loại X là A. Al.	 B. Mg.	 C. Ca.	 D. Na.	CỦNG CỐ Câu 5. Trộn bột kim loại X với bột oxit sắt (gọi là hỗn hợp tecmit) để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm dùng để hàn đường ray tàu hỏa. Kim loại X là A. Fe.	 B. Cu.	 C. Ag.	 D. Al.Câu 6. Hòa tan hết 2,43 gam Al trong dung dịch NaOH, thu được V ml khí H2 (đktc). Giá trị của V là A.1008. B.3024. C.4032. D.2016. HƯỚNG DẪN GIẢI 2Al + 2H2O + 2NaOH 2NaAlO2 + 3H2 0,09 0,135 (mol) → V = 0,135.22,4= 3,024 lít = 3024 ml.	CỦNG CỐ B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔM Al2O3 là chất rắn, màu trắng, không tan trong nước và không tác dụng với nước, nóng chảy trên 20500C.B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMI. Nhôm oxit (Al2O3)1. Tính chất vật líAl2O3 là chất lưỡng tínhChứng minh:B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMI. Nhôm oxit (Al2O3)2. Tính chất hóa họcNatri aluminatNhôm cloruaAl2O3CorinđonRubi (hồng ngọc)SaphiaĐồ trang sứcVật liệu màiKĩ thuật lazeB. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMI. Nhôm oxit (Al2O3)3. Ứng dụngSản xuất Alchất xúc tác cho tổng hợp hữu cơ B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMII. Nhôm hidroxit (Al(OH)3)1. Tính chất vật líAl(OH)3 là chất rắn, màu trắng, kết tủa ở dạng keo. * Al(OH)3 là hiđroxit lưỡng tínhChứng minh:B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMII. Nhôm hidroxit (Al(OH)3)2. Tính chất hóa học * Không bền với nhiệt: 2 Al(OH)3 Al2O3 + 3 H2O Chú ý: + Tính bazơ trội hơn tính axit. + Axit aluminic là axit rất yếu, yếu hơn axit cacbonic.3. Điều chếPhèn chuaK2SO4.Al2(SO4)3.24H2O Ngành thuộc da Công nghiệp giấyCông nghiệp nhuộm vải Chất làm trong nước đụcB. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMIII. Nhôm sunfat (Al2(SO4)3)Nếu thay ion K+ bằng ion Li+, Na+ hay NH4+ gọi là phèn nhôm. Hoặc KAl(SO4)2.12H2O Thuốc thử: dung dịch kiềm dư (NaOH, Ca(OH)2...) Hiện tượng: Có kết tủa trắng keo, sau đó tan trong kiềm dư.B. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔMIV. Cách nhận biết ion Al3+ trong dung dịchCỦNG CỐ SƠ ĐỒ TƯ DUY Chất rắn, màu trắng. Không tan trong nước. Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O Al2O3 là oxit lưỡng tính Al2O3 + 2NaOH 2NaAlO2 + H2O Chứng minh: t0 2Al(OH)3 Al2O3 + 3H2OỨng dụng- Sản xuất nhôm.- Chế tạo đá quý: hồng ngọc, saphia, .. Al(OH)3 + NaOH NaAlO2 + 2H2O Al(OH)3 là hiđroxit lưỡng tính Chứng minh: Al(OH)3 + 3HCl AlCl3 + 3H2O AlCl3 + 3NH3 + 3H2O Al(OH)3↓ + 3NH4ClChất rắn, màu trắng. Kết tủa dạng keo.Nhôm oxitNhôm hiđroxitNhôm sunfat Phèn chua: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O hay KAl(SO4)2.12H2O Ứng dụng: dùng trong ngành thuộc da, chất cầm màu, làm trong nước, Hợp chất nhômÔ chữ hoá học????????12345678 C H Á Y S Á N GO X I N H Ô M H I Đ R O X I TQ U Ặ N G B Ô X I T L Ư Ỡ N G T Í N H T H Ụ Đ Ộ N G N A O H N H I Ệ T N H Ô MCâu hỏi: Hiện tượng xảy ra khi cho bột nhôm cháy trong không khí?Câu hỏi: Điện phân nóng chảy Al2O3 giải phóng khí gì?Câu hỏi: 1 hợp chất của Nhôm, không bền với nhiệt, khi đun nóng tạo ra Al2O3Câu hỏi: Trong công nghiệp, nhôm được sản xuất từ đâu?Câu hỏi: Tính chất hoá học chung của Nhôm oxit và Nhôm hidroxitCâu hỏi: Nhôm sẽ phản ứng như thế nào khi tác dụng với HNO3 đặc nguội?Câu hỏi Có thể dùng dung dịch gì để nhận biết ion Al3+ trong dung dịch?Câu hỏi: 2Al + Fe2O3 Al2O3 + 2Fe Đây gọi là phản ứng gì? t0 C O R I N Đ O NMột hợp chất của Nhôm, có lẫn tạp chất oxit kim loại tạo thành các màu sắc, có giá trị kinh tế caoTrò ChơiRung Chuông VàngRung Chuông VàngCâu hỏi 1Câu hỏi 2Câu hỏi 3Câu hỏi 4Câu hỏi 8Câu hỏi 7Câu hỏi 6Câu hỏi 5Câu hỏi 9Câu hỏi 10Rung Chuông VàngCâu 1Đáp ánÔ số 13Nhóm IIIAChu kì 3 Hãy nêu vị trí của nhôm trong bảng hệ thống tuần hoàn ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 2Đáp ánNhôm nhẹvà bềnVì sao nhôm và hợp kim của nhôm được dùng làm vật liệu chế tạo máy bay ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 3Đáp ánTính khử mạnhAl  Al3+ + 3e Trong các phản ứng hóa học, nhôm thể hiện tính chất gì ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 4Đáp ánDo có màng Al2O3 bảo vệ Tại sao vật liệu bằng nhôm bền trong không khí và nước ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 5Đáp ánBoxit (Al2O3.2H2O) Nhôm được sản xuất từ loại quặng nào ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 6Đáp ánĐiện phân nhôm oxit nóng chảy Nhôm được sản xuất bằng phương pháp nào ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 7Đáp ánLưỡng tính Tính chất hóa học của Al2O3 và Al(OH)3 là gì ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 8Đáp ánK2SO4.Al2(SO4)3.24H2OPhèn chua có công thức hóa học là gì ?:015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 9Đáp ánDung dịch kiềm dư Để nhận biết ion Al3+ trong dung dịch, ta dùng thuốc thử gì ? :015141312111009080706050403020100Rung Chuông VàngCâu 10Đáp án3,36 lít Cho 0,1 mol Al tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được bao nhiêu lít khí H2 ở điều kiện tiêu chuẩn ?:015141312111009080706050403020100