Bài giảng Lịch sử Lớp 12 - Bài 5: Các nước châu Phi và Mĩ Latinh - Lê Thị Nga

BỘ MÔN: LỊCH SỬ 
Giáo viên: Lê Thị Nga 
Đoạn đường tuyệt đẹp ở phía tây Madagascar, nổi tiếng với những cây Baobab độc đáo 
Thác Victoria ở Zimbabwe là một trong những thác nước lớn nhất thế giới 
Thác Angel,Venezuela: Thác nước cao nhất thế giới nằm trong vườn quốc gia Canaima ở Venezuela 
Quần đảo San Blas, Panama: Quần đảo này trông giống như một thiên đường hoang sơ, với các hàng cọ dọc bãi cát cùng nước biển trong xanh như ngọc. 
 BÀI 5 
CÁC NƯỚC CHÂU PHI VÀ KHU VỰC MĨ LA TINH 
 I. CÁC NƯỚC CHÂU PHI 
Châu Phi là châu lục lớn thứ ba trên thế giới, gồm 54 nước với diện tích khoảng 30,3 triệu km 2 , dân số 800 triệu người ( 2000). 
 I. CÁC NƯỚC CHÂU PHI 
 1. Vài nét về cuộc đấu tranh giành độc lập 
Phong trào đấu tranh giành độc lập của châu Phi sau chiến tranh thế giới thứ hai, diễn ra sớm nhất ở khu vực nào? 
Thời gian 
Sự kiện 
Kết quả 
1960 
1975 
1980- 1990 
- Năm Châu Phi. 
- 17 quốc gia được trao trả độc lập. 
- Thắng lợi của cách mạng Mô dăm bich và Ăng gô la. 
- Đã đánh dấu sự sụp đổ căn bản của chủ nghĩa thực dân cũ.( Bồ Đào Nha). 
- Nhân dân Nam Rôdêdia và Tây Nam Phi đấu tranh. 
- Tuyên bố thành lập nước cộng hòa Dim ba buê, Namibia. 
 I. CÁC NƯỚC CHÂU PHI 
 1. Vài nét về cuộc đấu tranh giành độc 
Thời gian 
Sự kiện 
Kết quả 
11-1993 
4-1994 
- Tại Nam Phi thông qua bản Hiến Pháp. 
- Bầu cử dân chủ ở châu Phi. 
- Xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc Apácthai. 
- Nenxơn Manđêla, trở thành Tổng thống của Cộng hòa Nam Phi. 
 Với những thành tựu đạt được trong quá trình đấu tranh giành độc lập. Châu Phi được mệnh danh là “ lục địa trỗi dậy”. 
Nenxơn Manđêla 
- Nelson Mandela; sinh ngày 18-7- 1919 , trong một gia đình tù trưởng thuộc bộ tộc Thêm-bu, ở vùng Tran-xkê-an, Nam Phi . 
Năm 1944, giữ chữ Tổng thư kí Đại hội Dân tộc Phi (ANC). 
- Năm 1964 ông bị bắt giam kết án tù chung thân. 
- Năm 1990 sau 27 năm bị giam giữ, trước áp lực đấu tranh của nhân dân tiến bộ trong và ngoài nước, chính quyền Nam Phi buộc phải trả tự do cho ông. 
- Năm 1991 ông được bầu làm Chủ tịch Đại hội Dân tộc châu Phi ANC. 
Từ năm 1993-1999 Manđêla làm tổng thống nước Cộng hoà Nam Phi. 
- Năm 1993 nhận Giải thưởng Nôben về hoà bình. Manđêla được ngưỡng mộ như người anh hùng chống chế độ phân biệt chủng tộc. 
 II. CÁC NƯỚC MĨ LA TINH 
 - Khu vực Mĩ la tinh gồm 33 nước ( trong đó một nước ở Bắc Mĩ là Mêhicô cùng toàn bộ các nước Trung, Nam châu Mĩ và vùng biển Caribe. 
- Diện tích 20,5 triệu km 2 . 
- Dân số 517 triệu người. 
Lược đồ khu vực Mĩ la tinh sau CTTG II 
 II. CÁC NƯỚC MĨ LA TINH 
1. Vài nét về quá trình giành và bảo vệ độc lập 
- Thế kỉ XIX , nhiều nước ở Mĩ La tinh giành độc lập từ thực dân Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha , nhưng sau đó lệ thuộc Mĩ . 
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, nhân dân khu vực Mĩ la tinh nổi dậy chống chế độ nào? Tiêu biểu là phong trào đấu tranh của quốc gia nào? 
- Sau CTTG II, phong trào chống chế độ độc tài thân Mĩ bùng nổ và phát triển, tiêu biểu là cách mạng Cuba dưới sự lãnh đạo của Phi đen Cátxtơrô. 
Thời gian 
Sự kiện 
Kết quả 
3-1952 
26-7-1953 
1-1-1959 
- Với sự giúp đỡ của Mĩ 
- Ba-tix-ta thiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cu-ba. 
- Phi-đen Cát-xtơ-rô chỉ huy 135 thanh niên yêu nước tấn công vào trại lính Môn-ca-đa. 
- Mở đầu cho phong trào đấu tranh giành độc lập ở Cuba 
- Chế độ độc tài bị lật đổ 
- Nước Cộng hòa Cuba ra đời do Phi-đen Cát-xtơ-rô đứng đầu. 
- Phi-đen Cát-xtơ-rô sinh ngày 13-8-1927 là tiến sĩ Luật sớm tham gia hoạt động chống chế độ độc tài Ba-tix-ta . 
- 26-7-1953 chỉ huy 135 thanh niên tấn công trại lính Môn-ca-đa không thành, ông bị bắt giam . 
- Ra tù, ông sang Mê-hi-cô tích cực chuẩn bị lực lượng. 
- Năm 1956, ông cùng 81 chiến sĩ về nước phát động nhân dân đấu tranh vũ trang. 
- 1-1-1959 chế độ độc tài Ba-tix-ta bị lật đổ, nước CH Cuba ra đời do ông đứng đầu . 
- Ông qua đời vào lúc 22h29 ngày 25/11/2016. 
 II. CÁC NƯỚC MĨ LA TINH 
1. Vài nét về quá trình giành và bảo vệ độc lập 
Nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của cách mạng Cuba đến khu vực Mĩ latinh thì Mĩ đã làm gì? 
- 8- 1961: Mĩ lập ra tổ chức Liên minh vì tiến bộ để lôi kéo các nước Mĩ la tinh => Nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của cách mạng Cuba. 
- Dưới sự ảnh hưởng của Cuba, trong thập kỉ 60-70 của thế kỉ XX phong trào chống Mỹ và chế độ độc tài diễn ra sôi nổi dưới nhiều hình thức: bãi công, biểu tình, khởi nghĩa vũ trang ở nhiều nước như : Panama, Venezuela, Goatemala, Peru, Nicaragoa, Chile 
 II. CÁC NƯỚC MĨ LA TINH 
1. Vài nét về quá trình giành và bảo vệ độc lập 
- Kết quả chính quyền độc tài ở nhiều nước Mĩ Latinh bị lật đổ, các chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập. 
 Với những thành tựu đạt được trong quá trình đấu tranh giành độc lập. Mĩ la tinh được mệnh danh là “ lục địa bùng cháy”. 
 So sánh phong trào ở châu Phi với các nước Mĩ La tinh 
NỘI DUNG 
CHÂU PHI 
CÁC NƯỚC MĨ LA TINH 
Thời gian giành độc lập 
- Cuối TK XIX hầu hết là thuộc địa hoặc ½ thuộc địa của ĐQ Phương Tây. Các nước ở đây mãi đến giữa TK XX mới giành độc lập. 
- Các nước Mĩ la tinh giành độc lập sớm (đầu TKXX), nhưng sau đó bị lệ thuộc vào Mĩ và Mĩ tìm cách xây dựng chế độ độc tài ở đây. 
Mục tiêu đấu tranh 
- Giành độc lập. 
- Chống chế độ độc tài, giành, bảo vệ và củng cố độc lập. 
Đối tượng đấu tranh 
- Chống TD cũ (Anh, Pháp...). 
- Chống TD Mới (Mĩ). 
Hình thức đấu tranh 
- Đấu tranh chính trị, thương lượng. 
- Đấu tranh khá phong phú: bãi công, biểu tình, khỡi nghĩa vũ trang 
Kết quả 
- Châu Phi giữa những năm 70 hầu hết giành độc lập. 
- Đến cuối những năm 80 chế độ độc tài thân Mĩ nhiều nước bị lật đổ. 
BÀI TẬP CỦNG CỐ 
Câu1: Những quốc gia giành được độc lập dân tộc sớm nhất ở châu Phi là 
Môdămbích và Ănggôla. 	 
B . Angiêri và Tuynidi. 	 
C. Ai Cập và Libi. 	 
D . Marốc và Xuđăng. 
Câu 2: Năm 1960, với 17 quốc gia giành được độc lập, lịch sử ghi nhận là 
A. Năm châu Phi. 
B . Năm châu Á. 
C . Năm châu Mĩ. 	 
D . Năm châu Âu. 
Câu 3: Sự kiện nào sau đây đánh dấu sự sụp đổ cơ bản của chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi? 
A. Năm 1960, 17 quốc gia giành được độc lập. 	 
B. Cộng hòa Môdămbích, Ănggôla giành độc lập năm 1975. 
C. Năm 1990, Namibia tuyên bố độc lập. 	 
D. Năm 1993, chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi bị xóa bỏ. 
Câu 4: Kẻ thù chủ yếu trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của người dân da đen ở Nam Phi là 
A . chủ nghĩa thực dân cũ. 	 
B . chủ nghĩa thực dân mới. 	 
C. chủ nghĩa Apácthai.	 
D . chủ nghĩa thực dân cũ và mới. 
Câu 5: Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi sau chiến tranh thế giới thứ hai đã khiến khu vực này được mệnh danh là 
A . “Lục địa mới trỗi dậy”. 	 
B . “Lục địa bùng cháy ” . 	 
C. “Lục địa thức tỉnh”. 	 
D . “Lục địa bão táp ” . 
Câu 6: Đặc điểm nổi bật của phong trào đấu tranh giành và bảo vệ độc lập của nhân dân Mĩ Latinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai là chống lại chế độ 
A . độc tài Batixta. 	 
B . độc tài thân Mĩ. 	 
C. thực dân Tây Ban Nha. 	 
D . thực dân Bồ Đào Nha. 
Câu 7: Quốc gia nào được mệnh danh là “Lá cờ đầu trong phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ Latinh”? 
A . Achentina . 	 B . Chile. 	 
C . Nicaragoa. 	 D . Cuba. 
Câu 8: Kết quả to lớn từ cuộc đấu tranh giành và bảo vệ nền độc lập dân tộc của nhân dân Mĩ Latinh trong những năm 60 - 80 của thế kỉ XX là 
A. nhiều nước giành được độc lập, thoát khỏi ách thống trị của Tây Ban Nha. 	 
B. chính quyền độc tài bị lật đổ, chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập ở nhiều nước. 	 
C. các nước vươn lên, phát triển nhanh chóng và trở thành nước công nghiệp mới. 
D . phá vỡ được thế bao vây, cô lập và cắm vận của để quốc Mĩ. 
 BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT. CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE. HÃY CHÉP BÀI ĐẦY ĐỦ VÀ TÌM HIỂU BÀI MỚI TRƯỚC Ở NHÀ NHÉ!