Bài giảng Lịch sử Lớp 12 - Bài 16: Phong trào giải phóng dân tộc và tổng khởi nghĩa tháng tám (1939-1945). Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời (tiết 3)

Giáo viên: Lê Thị Nga 
BỘ MÔN: LỊCH SỬ 
BÀI 16 
PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM (1939-1945). NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI 
( TIẾT 3) 
NỘI DUNG TIẾT HỌC 
- Cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945. 
- Sự thành lập của Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa thành lập ngày 2/9/1945. 
- Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng Tám 1945. 
3. Tổng khởi nghĩa tháng tám 1945 
a. Nhật đầu hàng Đồng Minh, lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố . 
- 9/8/1945 Liên Xô đã tiêu diệt đạo quân Quan Đông của Nhật. 
- 15/8/1945 Nhật tuyên bố đầu hàng đồng minh. Bọn Nhật ở Đông Dương rệu rã, chính phủ Trần Trọng Kim và tay sai hoang mang đến cực độ => điều kiện khách quan thời cơ cách mạng đã đến . 
3. Tổng khởi nghĩa tháng tám 1945 
b. Chủ trương 
- 13/8/1945: Thành lập ủy ban khởi nghĩa toàn quốc, ra “ quân lệnh số 1”, phát động tổng khởi nghĩa. 
14-15/8/1945 : Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, thông qua quyết định tổng khởi nghĩa và thông qua chính sách đối nội ngoại sau khi giành chính quyền. 
16-17/8/1945 : Đại hội quốc dân triệu tập tại Tân Trào , tán thành chủ trương tổng khởi nghĩa, thông qua mười chính sách của Việt Minh, lập ủy ban giải phóng Việt Nam, quy định Quốc kỳ và quốc ca Việt Nam. 
Nhật đầu hàng Đồng minh 
15/8/1945. 
Quân Đồng minh vào Việt Nam 
5/9/1945. 
Thời gian thời cơ cách mạng có lợi cho ta. 
“Lúc này thời cơ đã tới, dù có hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập ”. Hồ Chí Minh 
Đình Tân Trào nơi diễn ra “Đại hội Quốc dân Tân Trào” từ ngày 16 đến ngày 17/ 08/ 1945 
14/8/1945 
16/8/1945 
18/8/1945 
19/8/1945 
23/8/1945 
25/8/1945 
28/8/1945 
b. Diễn biến cuộc tổng khởi nghĩa: 
Bảng tóm tắt thời gian – sự kiện cuộc Tổng khởi nghĩa 
Một số nơi đã khởi nghĩa sớm như: 
 Thanh hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... 
Thái Nguyên 
Giải phóng quân tiến về giải phóng 
Thái Nguyên. 
Ngày 14/08/1945 
Ngày 16/08/1945 
Ngày 18/08/1945 
Quảng Nam 
Hà Tĩnh 
Bắc Giang 
Hải Dương 
Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh , 
 Quảng Nam giành được chính quyền. 
Ngày 19/08/1945 
Khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội. 
Huế 
Hà Nội 
Ngày 23/08/1945 
Giành chính quyền ở Huế. 
Ngày 25/08/1945 
Giành chính quyền ở Sài Gòn. 
Ngày 28/08/1945 
Đồng Nai thượng và Hà Tiên giành 
chính quyền. 
Sài Gòn 
Hà Tiên 
Đồng Nai Thượng 
Quần chúng cách mạng chiếm phủ khâm sai ( Hà Nội). 
3. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945: 
Kết quả của cuộc tổng khởi nghĩa 8/1945? 
Trong nữa tháng từ 14/8-> 28/8/1945,Tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi trên cả nước. Chiều ngày 30/8/1945 Bảo Đại tuyên bố thoái vị. Chế độ Phong kiến Việt Nam hoàn toàn sụp đổ. 
Thái Nguyên 
Quảng Nam 
Hà Tĩnh 
Bắc Giang 
Hải Dương 
Huế 
Hà Nội 
Sài Gòn 
Hà Tiên 
Đồng Nai Thượng 
Vua Bảo Đại 
Hoàng hậu Nam Phương 
Hình ảnh Bảo Đại trao ấn, kiếm cho đoàn chính phủ Việt Nam 
Ấn rồng thời Nguyễn 
Đôi kiếm vàng thời nguyễn 
IV. NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA ĐƯỢC THÀNH LẬP ( 2/9/1945). 
- 25/8/1945 Đảng và Hồ chủ tịch từ Tân Trào về Hà Nội. 
- 28/8/1945 Lập chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. 
- 2/9/1945 Tại quảng trường Ba Đình ( Hà Nội) Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập thành lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. 
Nước VNDCCH được thành lập như thế nào? 
- 2/9/1945 mãi mãi đi vào lịch sử Việt Nam, là ngày hội lớn nhất. 
“ Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”. 
Ngày 2/9/1945 cũng là ngày mở ra một kỉ nguyên mới: kỉ nguyên độc lập tự do cho dân tộc. 
CĂN NHÀ SỐ 48 HÀNG NGANG NĂM XƯA 
BỘ QUẦN ÁO KAKI ĐƯỢC HỒ CHÍ MINH MẶC 
TRONG NGÀY 2/9/1945 
CHIẾC MÁY ĐÁNH CHỮ MÀ CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH DÙNG 
ĐỂ SOẠN BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP 
Căn phòng nhà 48 phố hàng ngang nơi Bác Hồ viết 
bản tuyên ngôn độc lập 
Bàn ăn của Bác 
Ngôi nhà 48 phố hàng ngang 
Qu ảng trường Ba Đình 
V. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945. 
1. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI 
CHỦ QUAN 
KHÁCH QUAN 
Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam. 
Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh. 
Quá trình chuẩn bị lâu dài, rút ra nhiều bài học kinh nghiệm đấu tranh. 
Tinh thần quyết tâm, đoàn kết toàn dân và sự sáng tạo, chớp thời cơ trong KN. 
Quân Đồng minh đánh bại phe phát xít, đặc biệt là phát xít Nhật. 
2. Ý NGHĨA LỊCH SỬ 
VỚI NƯỚC TA 
VỚI THẾ GIỚI 
Phá tan xiềng xích thống trị Pháp- Nhật, lật nhào chế độ phong kiến. 
Mở ra kỉ nguyên mới; kỉ nguyên độc lập, tự do; nhân dân làm chủ đất nước. 
Đảng CS Đông Dương trở thành đảng cầm quyền. 
Góp phần vào chiến thắng CNPX. 
Chọc thủng khâu yếu nhất trong hệ thống thuộc địa của CNĐQ. 
Cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc thuộc địa đấu tranh tự giải phóng. 
3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: 
Đảng phải có đường lối đúng đắn. 
Tập hợp rộng rãi lực lượng yêu nước trong mặt trận chung. 
Linh hoạt, sáng tạo trong đấu tranh giành chính quyền. 
Câu 1 . Bốn tỉnh nào giành chính quyền sớm nhất trong Cách mạng tháng Tám năm 1945? 
A. Thái Nguyên, Hà Nội, Huế, Sài Gòn. 
B. Hải Dương, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang. 
C. Bắc Kạn, Hải Dương, Hà Nội, Huế. 
D. Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam. 
Câu 2 . Tháng 8/1945, điều kiện khách quan nào cho Việt Nam tiến hành Tổng khởi nghĩa? 
A. Phát xít Đức bị thất bại hoàn toàn ở Châu Âu. 
B. Phát xít Ý bị thất bại hoàn toàn ở Châu Phi. 
C. Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện. 
D. Phát xít Đức, Ý tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện. 
Câu 3 . Sự kiện nào đánh dấu chế độ phong kiến Việt Nam sụp đổ hoàn toàn? 
A. Triều đình nhà Nguyễn kí hiệp ước Patơ nốt. 
B. Vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị tại Ngọ Môn – Huế. 
C. Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập. 
D. Nhật vào Đông Dương trhành lập chính phủ Trần Trọng Kim. 
Câu 4 . Nguyên nhân chủ yếu nào dẫn đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam? 
A. Do sự đoàn kết của toàn Đảng, toàn dân tộc Việt Nam. 
B. Do chiến thắng của Hồng quân liên Xô và Đồng minh. 
C. Sự chuẩn bị chu đáo của Đảng, toàn dân trong suốt 15 năm. 
D. Có Đảng cộng sản Đông Dương đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh lãnh đạo. 
Câu 5 . Khoảng thời gian từ khi Nhật đầu hàng Đồng Minh đến trước khi quân Đồng Minh vào Việt Nam được gọi là gi? 
A. Thời cơ thuận lợi.	B. Thời cơ “ngàn năm có một”. 
C. Điều kiện khách quan thuận lợi.	 
D. Khoảnh khắc “ ngàn cân treo sợi tóc”. 
Câu 6 . Bản “Tuyên ngôn độc lập” (2/9/1945) ở Việt Nam đã thành lập nhà nước nào? 
A. Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 
B. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. 
C. Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Việt Nam. 
D. Chính phủ Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. 
Câu 7 . Trong Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam, khởi nghĩa thắng lợi ở địa phương nào đã tác động mạnh đến các địa phương trong cả nước? 
A. Hà Nội, Huế, Sài Gòn.	B. Đồng Nai Thượng, Hà Tiên. 
C. Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên.	 
D. Bắc Giang, Hỉa Dương, Hà Tĩnh, Quãng Nam . 
Câu 8 . Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam có ý nghĩa quốc tế nổi bật là 
A. góp phần làm suy yếu chủ nghĩa thực dân. 
B. góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít. 
C. góp phần vào thắng lợi của cách mạng Châu Á. 
D. góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa thực dân cũ. 
Câu 9. Vì sao thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam? 
A. Đã lật đổ ách thống trị của phát xít Nhật – Pháp và tay sai. 
B. Đã lật đổ sự tồn tại hàng ngàn năm của chế độ phong kiến. 
C. Đã mở đầu kỉ nguyên mới của dân tộc – kỉ nguyên độc lập, tự do. 
D. Đã gắn Việt Nam trở thành một bộ phận của cách mạng thế giới. 
Câu 10. Sự kiện nào đánh dấu Đảng Cộng Sản Đông Dương trở thành một Đảng cầm quyền. 
A. Đảng Cộng Sản ra đời. 
B. Cuộc tập diễn tập đầu tiên 1930 – 1931. 
C. Cuộc tập diễn tập lần thứ hai 1936 – 1939. 
D. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. 
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC. 
CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG 
NGHE. HẸN GẶP LẠI CÁC EM 
Ở TIẾT HỌC LẦN SAU.