Bài giảng Lịch sử 12 - Bài 18: Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân pháp (1946-1950)

BÀI 18. NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA 
CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC 
 CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1946-1950) 
Câu 1: Những khó khăn mà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa gặp phải sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 khiến đất nước đứng trước tình thế 
 A. “ngàn cân treo sợi tóc”. 
B. “bên bờ vực thẳm”. 
C. “thù trong giặc ngoài”. 
D. “một cổ hai tròng”. 
Câu 2: Sách lược đối ngoại của Đảng ta từ tháng 9/1945 đến tháng 2/1946 là 
A. hoà hoãn với Trung Hoa Dân quốc, đánh Pháp . 
B. hoà hoãn với Pháp, đuổi Trung Hoa Dân quốc 
C. hoà hoãn với Pháp và Trung Hoa Dân quốc. 
D. hoà hoãn với Trung Hoa Dân quốc, đuổi Pháp. 
Câu 3: Ta đã nhân nhượng với quân Trung Hoa Dân quốc như thế nào? 
C. Chấp nhận tiêu tiền Trung Quốc, cung cấp một phần lương thực, thực phẩm cho quân Tưởng. 
B. Chấp nhận tất cả mọi yêu cầu đảm bảo trật tự trị an, phương tiện đi lại của quân Tưởng . 
A. Chấp nhận mọi yêu cầu cải tổ Chính phủ, Quốc hội theo ý chúng Trung Hoa Dân quốc. 
D. Chấp nhận cung cấp toàn bộ lương thực thực phẩm cho quân Tưởng. 
Câu 4. Việc Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa kí với Chính phủ Pháp bản Hiệp định Sơ bộ ngày 6/3/1946 đã 
A . khiến Pháp và Tưởng không có cơ hội cấu kết với nhau. 
B. khiến ta có thêm thời gian hoà bình để xây dựng, củng cố lực lượng, chuẩn bị cho kháng chiến toàn quốc . 
C. giúp nhân dân ta tránh được cuộc đụng độ với quân Pháp ở miền Nam. 
D. tạo điều kiện để nhân dân miền Nam giành chính quyền. 
Câu 5 . Ý nào không đúng khi nói về Hành động của thực dân Pháp sau khi kí Hiệp định Sơ bộ (6/3/1946) ? 
A. Tiếp tục gây xung đột vũ trang ở Nam Bộ 
B. Từ chối đàm phán với Việt Nam Dân chủ cộng hòa 
C. Lập chính phủ Nam Kì tự trị 
D. Âm mưu tách Nam Bộ ra khỏi Việt Nam . 
BÀI 18: NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1946 - 1950) (Tiết 1) 
MỤC TIÊU TIẾT HỌC 
Hiểu được nguyên nhân bùng nổ cuộc kháng chiến toàn quốc chống Pháp vào 19/12/1946 
– Trình bày được nội dung cơ bản đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp 
– Trình bày được diễn biến và ý nghĩa cuộc chiến đấu ở các đô thị Bắc vĩ tuyến 16 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
TIẾN TRÌNH BÀI HỌC 
. 
I. KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG TD PHÁP BÙNG NỔ 
 1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta. 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ VÀ VIỆC CHUẨN BỊ CHO KHÁNG CHIẾN LÂU DÀI 
Cuộc chiến đấu ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16. 
 2. Tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài 
( đọc thêm) 
 Hoạt động cặp đôi: Đọc SGK trang 130, thảo luận, trả lời: 
Những hành động của thực dân Pháp sau khi kí Hiệp định sơ bộ 6/3/1946 và Tạm ước 14/9/1946? Vì sao thực dân Pháp có những hành động như vậy 
 I. KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG TD PHÁP BÙNG NỔ   1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta.  
 Hoạt động cặp đôi: Đọc SGK trang 130, thảo luận, trả lời: 
Những hành động của thực dân Pháp sau khi kí Hiệp định sơ bộ 6/3/1946 và Tạm ước 14/9/1946? Vì sao thực dân Pháp có những hành động như vậy 
 I. KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG TD PHÁP BÙNG NỔ   1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta.  
1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta 
6/3/1946 
Kí Hiệp định sơ bộ 
T iến công Nam Bộ, Nam Trung Bộ 
14/9/1946 
Tạm ước 
11, 12/1946 
Khiêu khích, tiến công ở Hải Phòng, Lạng Sơn, tấn công , thảm sát ở Hà Nội 
18/12/1946 
Gửi tối hậu thư 
0 12 
Date 
1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta 
6/3/1946 
Kí Hiệp định sơ bộ 
T iến công Nam Bộ, Nam Trung Bộ 
14/9/1946 
Tạm ước 
11/1946 
Khiêu khích, tiến công ở Hải Phòng, Lạng Sơn, tấn công , thảm sát ở Hà Nội 
18/12/1946 
Gửi tối hậu thư , đưa ra những đòi hỏi vi phạm chủ quyền dân tộc Việt Nam 
Date 
Vì sao Pháp không thành thực trong việc kí Hiệp định sơ bộ và Tạm ước? 
Vì dã tâm xâm lược của thực dân Pháp, muốn nhân dân ta mãi mãi là nô lệ 
KHỞI ĐỘNG 
Tối hậu thư của thực dân Pháp, đòi chính phủ Việt Nam phải: 
- Giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu 
-Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở Hà Nội 
Đảng, Chính phủ phải làm gì? 
 I. KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG TD PHÁP BÙNG NỔ   
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
Phản ứng của Đảng, Chính phủ trước những hành động gây hấn của thực dân Pháp? 
12/12/1946 
 Chỉ thị Toàn dân kháng chiến 
18 và 19/2/1946 
Họp, quyết định phát động cả nước kháng chiến 
20h 19/12/1946 
Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến. kháng chiến toàn quốc 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
a. Chủ trương và hành động của Đảng, Chính phủ 
12/12/1946 
 Chỉ thị Toàn dân kháng chiến 
18 và 19/2/1946 
Họp, quyết định phát động cả nước kháng chiến 
20h 19/12/1946 
Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến. kháng chiến toàn quốc 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
a. Chủ trương và hành động của Đảng, Chính phủ 
Kháng chiến nhất định thắng lợi (3/1947 ) 
Chỉ thị Toàn dân kháng chiến 12/12/1946 
Đường lối kháng chiến chống Pháp 
Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ 19/12/1946 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
 b. Nội dung cơ bản đường lối chống thực dân Pháp 
Triển vọng kháng chiến 
Mục đích, tính chât 
Đường lối kháng chiến chống Pháp 
Nội dung, Phương châm kháng chiến 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
 b. Nội dung cơ bản đường lối chống thực dân Pháp 
Nội dung của đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng? 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
Mục đích 
Chống thực dân Pháp, hoàn thành nhiệm vụ giải phóng dân tộc 
Từng bước thực hiện nhiệm vụ dân chủ, đem lại ruộng đất cho nông dân 
Tính chất: kháng chiến toàn dân, toàn diện 
Phương châm: trường kì, tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
Kháng chiến nhất định thắng lợi (3/1947 ) 
Chỉ thị Toàn dân kháng chiến 12/12/1946 
Đường lối kháng chiến chống Pháp 
Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ 19/12/1946 
2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. 
 b. Nội dung cơ bản đường lối chống thực dân Pháp 
Hoạt động nhóm: Từ việc đã xem video + nghiên cứu SGK + hiểu biết, thảo luận để hoàn thành bảng nội dung, phương châm 
Nhóm 
 Khái niệm 
Nguyên nhân 
Nội dung 
1 
Kháng chiến toàn dân 
2 
Kháng chiến toàn diện 
3 
Kháng chiến trường kì 
4 
Tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
 b. Nội dung cơ bản đường lối chống thực dân Pháp 
 Khái niệm 
Nguyên nhân 
Nội dung 
Kháng chiến toàn dân 
 Pháp xâm lược vi phạm quyền lợi của toàn dân 
 Là cuộc chiến tranh tự vệ, chính nghĩa của toàn dân tộc, bảo vệ tự do, độc lập của Tổ quốc 
Kháng chiến toàn diện 
 Pháp đánh ta trên mọi mặt 
 Kháng chiến trên tất cả các mặt trận quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giáo. Kháng chiến toàn diện để huy động được toàn dân kháng chiến 
Kháng chiến trường kì 
 Tương quan lực lượng ban đầu bất lợi cho ta, Pháp muốn đánh nhanh 
 Kháng chiến lâu dài, vừa kháng chiến vừa xây dựng lực lượng. 
Dùng kháng chiến lâu dài để chống lại chiến tranh xâm lược của thực dân 
Tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
 Ta phải tự gánh vác, tự đứng vững 
 Cuộc kháng chiến của nhân dân, do nhân dân quyết định; tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
 Khái niệm 
Nguyên nhân 
Nội dung 
Kháng chiến toàn dân 
 Pháp xâm lược vi phạm quyền lợi của toàn dân 
 Là cuộc chiến tranh tự vệ, chính nghĩa của toàn dân tộc, bảo vệ tự do, độc lập của Tổ quốc 
Kháng chiến toàn diện 
 Pháp đánh ta trên mọi mặt 
 Kháng chiến trên tất cả các mặt trận quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giáo. Kháng chiến toàn diện để huy động được toàn dân kháng chiến 
Kháng chiến trường kì 
 Tương quan lực lượng ban đầu bất lợi cho ta, Pháp muốn đánh nhanh 
 Kháng chiến lâu dài, vừa kháng chiến vừa xây dựng lực lượng. 
Dùng kháng chiến lâu dài để chống lại chiến tranh xâm lược của thực dân 
Tự lực cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
 Ta phải tự gánh vác, tự đứng vững 
Cuộc kháng chiến của nhân dân, do nhân dân quyết định; tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ VÀ VIỆC CHUẨN BỊ CHO KHÁNG CHIẾN LÂU DÀI 
 1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16. 
 2. Tích cực chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài 
( đọc thêm) 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ VÀ VIỆC CHUẨN BỊ CHO KHÁNG CHIẾN LÂU DÀI 
 1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16. 
Vì sao cuộc kháng chiến diễn ra đầu tiên ở các đô thị? 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ VÀ VIỆC CHUẨN BỊ CHO KHÁNG CHIẾN LÂU DÀI 
 1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16. 
Diễn biến cuộc chiến đấu ở các đô thị Bắc vĩ tuyến 16 ? 
 Từ 19.12 đến 29.12.1946, diễn ra những cuộc chiến đấu quyết liệt ở nội thành. Quân ta loại khỏi vòng chiến đấu 370 tên 17.2.1946,ta rút khỏi Thủ đô. 
Quân ta bao vây địch từ 19.12.1946 đến12.3.1947, lọa khỏi vòng chiến đấu hơn 400 tên 
Ngay từ những ngày đầu chiến đấu ta đã buộc địch đầu hàng 
Trong 50 ngày đêm, ta bao vây, tiến công địch, loại khỏi vòng chiến đấu 200 tên . 
Quân ta bao vây, cô lập, đánh lui nhiều đợt tiến công của địch . 
HÀ NỘI 
VINH 
NAM ĐỊNH 
HUẾ 
ĐÀ NẴNG 
LƯỢC ĐỒ CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ 
CHÚ GIẢI 
Nơi xãy ra các cuộc 
chiến đấu giữa ta và địch 
Đường biên giới 
HÀ TĨNH 
QUẢNG BÌNH 
QUẢNG TRỊ 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ VÀ VIỆC CHUẨN BỊ CHO KHÁNG CHIẾN LÂU DÀI 
 1. Cuộc chiến đấu ở các đô thị ở phía bắc vĩ tuyến 16. 
Kết quả, ý nghĩa, cuộc chiến đấu ở các đô thị Bắc vĩ tuyến 16? 
Đến tháng 2/1947, ta đã rút lui an toàn ra khỏi các đô thị 
Ý nghĩa của cuộc chiến đấu 
+ Ta đánh tiêu hao một bộ phận sinh lực địch, giam chân chúng trong thành phố. 
+ Chặn đứng kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh 
+ Tạo điều kiện cho cả nước bước vào cuộc kháng chiến lâu dài. 
Tượng đài kỷ niệm cuộc chiến đấu 60 ngày đêm bảo vệ thủ đô đặt tại 90 hàng Đâu Hà Nội 
Câu 1: Văn kiện thể hiện đầy đủ nhất đường lối kháng chiến của Đảng? 
Chỉ thị Toàn dân kháng chiến(12/12) . 
Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác(19/12). 
 Tác phẩm Trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi của Trường Chinh (9/1947) . 
D. Quân lệnh số 1 
Câu 2: Nội dung đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng? 
 Đánh nhanh thắng nhanh và đánh toàn diện. 
 Toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính, đánh nhanh thắng nhanh. 
 Toàn dân, toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính và tranh thủ sự ủng hộ quốc tế 
 A, B, C đều đúng 
Câu 3: Cuộc chiến đấu trong các đô thị bắc vĩ tuyến 16, quân dân ta đã 
 đưa cuộc kháng chiến lên bước phát triển mới . 
 đập tan hoàn toàn kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Pháp . 
 đập tan một bước kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của Phap 
 A, B, C đều đúng 
1.Viết 1 câu chuyện về nhân vật địa phương mà em biết có những đóng góp trong cuộc chiến đấu bảo vệ thủ đô mùa Đông 1946 đến mùa xuân 1947 
2. Bài học em rút ra từ việc Đảng, Chính phủ phát động kháng chiến toàn quốc vào 19/12/1946