Bài giảng Hóa học Lớp 12 - Bài 20: Sự ăn mòn kim loại - Năm học 2021-2022 - Nông Thị Ghi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
CUỘC THI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ 
BÀI GIẢNG: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
MÔN: HÓA HỌC LỚP 12 
GIẤY PHÉP HỌC LIỆU MỞ: CC BY/CC BY-SA 
GIÁO VIÊN: NÔNG THỊ GHI 
EMAIL: nongthighi@gmail.com 
ĐƠN VỊ CÔNG TÁC: TRƯỜNG THPT BA SƠN, HUYỆN CAO LỘC, TỈNH LẠNG SƠN 
Tháng 10 năm 2021 
ĐƯỜNG ỐNG DẪN DẦU ĐẶT TRONG LÒNG ĐẤT SAU MỘT THỜI GIAN CẦN PHẢI SỬA CHỮA 
TÀU ĐÁNH CÁ BỊ HƯ HỎNG SAU MỘT THỜI GIAN ĐI TRÊN BIỂN 
CÁP CẦU TREO BỊ HƯ HỎNG NẶNG 
 ĐƯỜNG ỐNG DẪN KHÍ BỊ HỎNG KHÔNG THỂ PHỤC HỒI ĐƯỢC 
Thời điểm ban đầu 
Qua quá trình sử dụng 
Sự tác động của các chất trong môi trường xung quanh đã làm kim loại hoặc hợp kim bị phá hủy 
Cứ 1 giây qua đi khoảng trên 2 tấn thép trên phạm vị toàn cầu biến thành phế liệu 
Em có biết 
- Khoảng 80% kim loại trở thành phế thải 
- Khoảng 30% kim loại được tái tạo lại trong lò luyện kim 
- Lượng kim loại mất đi khoảng 50% 
Đồng thời khi kim loại bị phá hủy sẽ mất đi một số tính chất quí báu của nó như: tính ánh kim, tính dẫn điện , tính dẫn nhiệt 
Đó là do 
Sự ăn mòn kim loại 
SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
Bài 20 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
* Sự ăn mòn kim loại là sự phá hủy kim loại hoặc hợp kim do tác dụng của các chất trong môi tr ư ờng xung quanh. 
* B ản chất: Là một quá trình hoá học hoặc quá trình điện hoá trong đó kim loại bị oxi hoá thành ion dương 
M M n+ + ne 
I. KHÁI NIỆM 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
Dựa vào cơ chế của sự ăn mòn người ta phân ra các kiểu ăn mòn sau: 
 * Ăn mòn hóa học 
* Ăn mòn đ iện hóa học 
Thí nghiệm 
Ngâm lá Zn trong dd H 2 SO 4 loãng 
Hiện tượng quan sát được 
Giải thích 
Bản chất 
Kết quả 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 20 SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
1. Ăn mòn hoá học 
 BẢNG 1 
Zn+ H 2 SO 4  ZnSO 4 + H 2  
Thí nghiệm 
Ngâm lá Zn trong dd H 2 SO 4 loãng 
Hiện tượng quan sát được 
Giải thích 
Bản chất 
Kết quả 
Zn 0 + 2H +  Zn 2+ + H 2  
2e 
Bọt khí thoát ra trên bề mặt lá Zn, là Zn tan dần 
Zn bị ăn mòn hóa học 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 20 SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
1. Ăn mòn hoá học 
Là quá trình oxi hóa – khử, trong đó các e của nguyên tử kim loại Zn được chuyển trực tiếp đến cation H + 
 BẢNG 1 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 23: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
1. Ăn mòn hoá học 
- ¡n mßn ho¸ häc lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ - khö, trong ®ã c¸c electron cña kim lo¹i ®­îc chuyÓn trùc tiÕp ®Õn c¸c chÊt trong m«i tr­êng 
Trong thùc tÕ ®êi sèng hiÖn t­îng ¨n mßn ho¸ häc x¶y ra ë ®©u? 
 * ¡n mßn ho¸ häc th­êng x¶y ra ®èi víi c¸c thiÕt bÞ cña lß ®èt, nåi h¬i, c¸c chi tiÕt cña ®éng c¬ ®èt trong khi tiÕp xóc víi kh«ng khÝ, h¬i n­íc ë nhiÖt ®é cao... 
- Thanh sắt trong nhà máy sản xuất khí Cl 2 
 - Các thiết bị của lò đốt, các chi tiết của động cơ đốt trong 
3 
F 
e 
+ 
4 
H 
2 
O 
F 
e 
3 
O 
4 
+ 
H 
2 
0 
+ 
1 
+ 
8 
/ 
3 
0 
t 
0 
2 
Thí dụ: 
Vậy 
 Ăn mòn hóa học là gì? 
Động cơ đốt trong 
Động cơ đốt trong 
Nồi hơi 
Lò đốt rác y tế 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 23: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
1. Ăn mòn hoá học 
 - NhiÖt ®é cµng cao th× kim lo¹i bÞ ¨n mßn cµng nhanh. 
 - Kim lo¹i cã tÝnh khö cµng m¹nh ¨n mßn cµng nhanh. 
 - Ăn mòn hoá học kh«ng ph¸t sinh dßng ®iÖn. 
* Chú ý: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 23: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
 BẢNG 2 
ThÝ nghiÖm 
 Nhóng 2 l¸ Zn vµ Cu vµo dd H 2 SO 4 lo·ng, sau đó nèi chóng b»ng d©y dÉn ®i qua mét ®iÖn kÕ 
HiÖn t­îng quan s¸t ®­îc 
X¸c ®Þnh c¸c ®iÖn cùc vµ c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra 
B¶n chÊt 
KÕt qu¶ 
dd H 2 SO 4 
Zn 
Cu 
Khi ch­a nèi d©y dÉn 
Khi nèi d©y dÉn 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
ThÝ nghiÖm 
 Nhóng 2 l¸ Zn vµ Cu vµo dd H 2 SO 4 lo·ng vµ nèi chóng b»ng d©y dÉn ®i qua mét ®iÖn kÕ 
HiÖn t­îng quan s¸t ®­îc 
X¸c ®Þnh c¸c ®iÖn cùc vµ c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra 
B¶n chÊt 
KÕt qu¶ 
Kim ®iÖn kÕ lÖch, bät khÝ H 2 tho¸t ra ë cả lá Zn và Cu, l¸ Zn bÞ ¨n mßn nhanh. 
 BẢNG 2 
dd H 2 SO 4 
Zn 
Cu 
H×nh thµnh pin ®iÖn ho¸ 
 c ùc ©m - l¸ Zn: Zn bị ăn mòn theo phản ứng: 
 Zn Zn 2+ + 2e 
Ion Zn 2+ đi vào trong dung dịch. C¸c e di chuyÓn tõ l¸ Zn sang l¸ Cu qua d©y dÉn, t¹o ra dßng ®iÖn 1 chiÒu. 
 c ùc d­¬ng - l¸ Cu: cation H + cuả dd H 2 SO 4 đến thanh Cu, nhận thêm (e) thành phân tử H 2 thoát ra: H + + 2e H 2 
=> Ph¶n øng chung: 
Zn + 2H + Zn 2+ + H 2 
- 
+ 
H + 
Zn 2+ 
Khi ch­a nèi d©y dÉn 
Khi nèi d©y dÉn: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
ThÝ nghiÖm 
 Nhóng 2 l¸ Zn vµ Cu vµo dd H 2 SO 4 lo·ng vµ nèi chóng b»ng d©y dÉn ®i qua mét ®iÖn kÕ 
HiÖn t­îng quan s¸t ®­îc 
X¸c ®Þnh c¸c ®iÖn cùc vµ c¸c qu¸ tr×nh x¶y ra 
B¶n chÊt 
KÕt qu¶ 
Kim ®iÖn kÕ lÖch, bät khÝ H 2 tho¸t ra ë c¶ 2 ®iÖn cùc, l¸ Zn bÞ ¨n mßn nhanh. 
- Zn lµ cùc ©m: Zn  Zn 2+ + 2e 
Lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ - khö x¶y ra trªn bÒ mÆt cña c¸c ®iÖn cùc, cã ph¸t sinh ra dßng ®iÖn 
L¸ Zn bÞ ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc. 
=> Quá trình oxi hoá 
- Cu lµ cùc d­¬ng: H + + 2e  H 2 
=> Quá trình khử 
 BẢNG 2 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
* B¶n chÊt cña ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
	 Lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ khö x¶y ra trªn bÒ mÆt c¸c ®iÖn cùc, cã ph¸t sinh ra dßng ®iÖn. 
* Khái niệm: ¡n mßn ®iÖn ho¸ häc lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ - khö, trong ®ã kim lo¹i bÞ ¨n mßn do t¸c dông cña dung dÞch chÊt ®iÖn li vµ t¹o nªn dßng electron chuyÓn dêi tõ cùc ©m ®Õn cùc d­¬ng. 
Bản chất của ăn mòn điện hoá học là gì? 
Khái niệm ăn mòn điện hoá học 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
b. §iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
Quan s¸t c¸c thÝ nghiÖm vµ rót ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc? 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
b. §iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
ThÝ nghiÖm 1 : 
Thay l¸ ®ång b»ng l¸ kÏm: 
 C¸c ®iÖn cùc ph¶i kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt (1) 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
b. §iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
Thí nghiệm 2 
dd H 2 SO 4 
Zn Cu 
+ Khi bá d©y dÉn. 
+ NÕu cho 2 kim lo¹i tiÕp xóc trùc tiÕp víi nhau. 
=> C¸c ®iÖn cùc ph¶i tiÕp xóc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi nhau qua d©y dÉn (2) 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
b. §iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
ThÝ nghiÖm 3 : 
 Thay dung dÞch ®iÖn li b»ng dung dÞch kh«ng ®iÖn li 
dung dÞch kh«ng ®iÖn li 
=> C¸c ®iÖn cùc cïng tiÕp xóc víi dung dÞch chÊt ®iÖn li (3) 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
b. §iÒu kiÖn ®Ó x¶y ra ¨n mßn ®iÖn ho¸ häc: 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
2. Ăn mòn điện hoá học 
- §iÒu kiÖn 1 : C¸c ®iÖn cùc cã b¶n chÊt kh¸c nhau: 
	+ Hai kim lo¹i kh¸c nhau 
	+ Kim lo¹i và phi kim 
 + Kim lo¹i và hîp chÊt ho¸ häc 
- §iÒu kiÖn 2: C¸c điện cực ph¶i nèi tiÕp víi nhau qua d©y dÉn hoÆc tiÕp xóc trùc tiÕp víi nhau. 
- §iÒu kiÖn 3: C¸c ®iÖn cùc cïng tiÕp xóc víi dung dÞch chÊt ®iÖn li. 
Khi ®ã kim lo¹i cã tÝnh khö m¹nh h¬n ®ãng vai trß lµ cùc ©m, bÞ oxi ho¸ bÞ ¨n mßn. 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
C ỦNG CỐ BÀI 
So sánh : ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa 
Lo ại phản ứng? 
S ự di chuyển electron? 
C ó sinh ra dòng điện hay không? 
El ectron di chuyển trực tiếp từ kim loại sang môi trường 
Không sinh ra dòng điện 
El ectron di chuyển từ cực âm sang cực dương ( Gián tiếp từ kim loại bị ăn mòn sang môi trường) 
Sinh ra dòng điện 
Gi ống: 
 Đều là các quá trình oxi hoá - khử 
BÀI 20: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI 
( TiÕt 1) 
----*---- 
I. KHÁI NIỆM 
II. HAI DẠNG Ă N MÒN KIM LOẠI 
1. Ăn mòn hoá học 
2. Ăn mòn điện hoá học 
a. Khái niệm về ăn mòn điện hoá học 
b. Điều kiện xảy ra ăn mòn điện hoá học 
C ỦNG CỐ BÀI 
Câu hỏi trắc nghiệm 
Câu 1 : 
 Trường hợp nào sau đây không phải ăn mòn điện hóa học? 
A. Gang , thép để lâu trong không khí ẩm. 
B. Các thiết bị bằng sắt phản ứng với không khí ở nhiệt độ cao. 
C. Dây phơi quần áo bằng Cu được nối với đoạn dây thép, để ngoài không khí ẩm. 
D. Kẽm nguyên chất cho vào dung dịch H 2 SO 4 loãng, sau đó thêm vài giọt dung dịch CuSO 4 . 
Đáp án : 
B 
D – Sắt và đồng đều không bị ăn mòn 
C – Sắt và đồng đều bị ăn mòn 
B - Đồng bị ăn mòn 
A - Sắt bị ăn mòn. 
Câu 2: Một dây phơi quần áo gồm một đoạn dây đồng nối với một đoạn dây thép. Hiện tượng nào sau đây xảy ra ở chỗ nối hai đoạn dây khi để lâu ngày? 
A - Sắt bị ăn mòn. 
V× vËy, tèt nhÊt nªn nèi nh÷ng ®o¹n d©y cïng chÊt víi nhau ®Ó h¹n chÕ sù ¨n mßn ®iÖn ho¸. 
TiÕt häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc. 
Chµo t¹m biÖt c¸c thÇy c« cïng c¸c em häc sinh! 
PHỤ LỤC