Bài giảng điện tử Hóa học 12 - Bài 10: Amino axit

Công thức tổng quát : 
( NH 2 ) x R( COOH ) y , với x,y ≥ 1. 
AMINO AXIT 
I. ĐỊNH NGHĨA, DANH PHÁP 
VD: 
Công thức 
Tên thay thế 
Tên bán hệ thống 
Tên thường 
Kí hiệu 
Axit 2- 
aminoetanoic 
Axit 2-aminopropanoic 
Axit 2-amino-3-metylbutanoic 
Axit -aminopropionic 
Axit aminoaxetic 
Axit - 
aminoisovaleric 
Alanin 
Ala 
Glyxin 
Gly 
Valin 
Val 
Lysin 
Lys 
Axit glutamic 
Glu 
Axit 2,6-điaminohexanoic 
Axit ,-điaminocaproic 
Axit 2-aminopentanđioic 
Axit -aminoglutaric 
R – CH – COO 
NH 
2 
H 
Tính axit 
Tính bazo 
H 
3 
 – 
 + 
Dạng ion lưỡng cực 
 – 
R – CH – COO 
NH 
3 
 + 
Dạng ion lưỡng cực 
(Trong dung dịch) 
R – CH – COOH 
NH 2 
Dạng phân tử 
AMINO AXIT 
II: CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
1. CẤU TẠO PHÂN TỬ 
Phiếu học tập 
Câu 1 . Nhúng quỳ tím vào dung dịch của các aminoaxit ở cột A thì xảy ra các hiện tượng ở cột B. Hãy nối các chất ở cột A với các hiện tượng ở cột B sao cho phù hợp. Giải thích? 
(A) 
(B) 
Lysin 
Glyxin 
Axit glutamic 
Quỳ tím đổi thành màu vàng 
 Quỳ tím không đổi màu 
Quỳ tím đổi thành màu đỏ 
Quỳ tím đổi thành màu xanh 
Câu 3 . Hoàn thành sơ đồ hóa học sau, ghi rõ điều kiện phản ứng nếu có 
 H 2 N -CH 2 - COOH + C 2 H 5 OH ? + ? 
Câu 2 . Hãy hoàn thành các sơ đồ hóa học sau đây: 
 HOOC -CH 2 - NH 2 + HCl 
 H 2 N -CH 2 - COOH + NaOH 
MÔ PHỎNG THÍ NGHIỆM 
TÍNH AXIT BAZƠ CỦA DUNG DỊCH AMINO AXIT 
a. Tính axit-bazo của dung dịch amino axit 
Tổng quát: amino axit (NH 2 ) x R (COOH) y 
+ Nếu x>y: 
 + Nếu x<y: 
+ Nếu x=y: 
dd amino axit có môi trường kiềm, quỳ tím chuyển màu xanh 
dd amino axit có môi trường axit ,quỳ tím chuyển màu đỏ 
dd amino axit có môi trường trung tính, quỳ tím không chuyển màu 
AMINO AXIT 
2. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
...+ H –NH –CH 2 5 –CO– OH + H –NH – CH 2 5 – CO – OH + ... 
[ ] 
[ ] 
[ ] 
...–NH –CH 2 5 –CO– NH – CH 2 5 – CO –... +nH 2 O 
[ ] 
d. PHẢN ỨNG TRÙNG NGƯNG: 
Phản ứng trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng ra phân tử nhỏ khác( thí dụ H 2 O). 
Aminoaxit là hợp chất cơ sở kiến tạo nên các protein của cơ thể sống 
AMINO AXIT 
III. ỨNG DỤNG: 
M× chÝnh 
QuÇn ¸o lµm tõ t¬ poliamit 
V¶i dÖt lãt lèp «t« lµm b»ng poliamit 
L­íi ®¸nh c¸ lµm b»ng poliamit 
Mét sè lo¹i thuèc bæ vµ thuèc hç trî thÇn kinh 
 Theo nghiên cứu mới của Nhật và Trung Quốc, bí đỏ giúp chống căng thẳng thần kinh, váng đầu, đau đầu.  Axit glutamic tự nhiên trong loại quả này giúp thải chất cặn bã của quá trình hoạt động não bộ. Nó có tác dụng chữa suy nhược thần kinh, hay quên, khó ngủ, nhức đầu, tăng trí nhớ và sự phấn chấn. 
(NH 2 ) x R(COOH) y 
NH 3 + 
Bài 1 . Có ba chất : H 2 N-CH 2 -COOH, CH 3 -CH 2 -COOH, CH 3 -[CH 2 ] 3 -NH 2. 
Để nhận ra d.dịch của các chất trên, chỉ cần dùng thuốc thử nào sau đây? 
Bài 2 . Trong các tên gọi dưới đây, tên nào không phù hợp với hợp chất: CH 3 -CH(NH 2 )-COOH ? 
 A. Axit 2-aminopropanoic	B. Axit -aminopropionic 
 C. Anilin	 D. Alanin 
BÀI TẬP LUYỆN TẬP 
	 A. NaOH	B. HCl 
 C. CH 3 OH/ HCl	D. Quỳ tím 
Bài 3 . Cho Alanin tác dụng lần lượt với các chất sau: KOH, HBr, NaCl, CH 3 OH (có mặt khí HCl). Số trường hợp xảy ra phản ứng hoá học là: 
	A. 3	B. 4 
	C. 2	D. 1 
Bài 4 . Viết phương trình hoá học biểu diễn phản ứng trùng ngưng các aminoaxit sau: 
axit 7- aminoheptanoic 
axit 2- aminopropanoic 
Bài 5 . - aminoaxit X có phầm trăm khối lượng các nguyên tố C, H, N lần lượt bằng: 40,45%; 7,86%; 15,73%, còn lại là O. Mặt khác X có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất. Xác định công thức cấu tạo và gọi tên X. 
BÀI TẬP LUYỆN TẬP 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ 
 Các bài tập trong SGK 
 Chúng ta có thể khai thác amino axit tự nhiên từ các nguồn nguyên liệu nào? 
 Xem bài peptit: tìm hiểu khái niệm, gọi tên, phân loại, tính chất hóa học.