Bài giảng môn Hóa học Lớp 12 - Bài 6: Saccarozô, tinh bột và xenlulozơ

SACCAROZƠ, TINH BỘT VAØ XENLULOZƠI. Saccarozô (C12H22O11)1. Tính chaát vaät lí Saccarozô laø chaát raén keát tinh khoâng maøu, khoâng muøi, coù vò ngoït, tan toát trong nöôùc, t0nc = 1850C. Saccarozô laø moät ñi saccarit ñöôïc caáu taïo töø moät goác glucozô vaø moät goác fructozô lieân keát vôùi nhau qua nguyeân töû oxi 2. Caáu truùc phaân töû goác - glucozô goác  -fructozô3.Tính chaát hoùa hoïc a) Phaûn öùng vôùi Cu(OH)2 (tính chaát cuûa ancol ña chöùc) C12H22O11+Cu(OH)2(C12H21O11)2CuH2O2b) Phaûn öùng thuûy phaânC12H22O11+H2OC6H12O6C6H12O6glucozôfruccozô4. Saûn xuaát vaø öùng duïnga) Saûn xuaát+2H+, t0+Caây míaNöôùc mía (12 - 15% ñöôøng)Dung dòch ñöôøng coù laãn canxi saccaratDung dòch ñöôøng ( coù maøu)Dung dòch ñöôøng ( khoâng maøu)Ñöôøng kínhNöôùc ræ ñöôøngEÙp ( hoaëc ngaâm chieát)(1)(2 )(3 )(4 )(5)+ Voâi söõa, loïc boû taïp chaát+ CO2, loïc boû CaCO3+ SO2 ( taåy maøu)Coâ ñaëc ñeå keát tinh, loïcb) ÖÙng duïngÑoà hoäpTraùng göôngTraùng phíchBaùnh keïoNöôùc giaûi khaùtThuoácII. Tinh boät1. Tính chaát vaät lí Tinh boät laø chaát raén voâ ñònh hình, maøu traéng, khoâng tan trong nöôùc laïnh, trong nöôùc noùng haït tinh boät seõ ngaäm nöôùc, phoàng leân taïo dung dòch keo.2. Caáu truùc phaân töû Tinh boät thuoäc loaïi polisaccarit, phaân töû goàm nhieàu maét xích - glucozô lieân keát vôùi nhau vaø coù coâng thöùc phaân töû laø (C6H10O5)n . Caùc maéc xích - glucozô lieân keát vôùi nhau taïo thaønh hai daïng : - Amilozô ñöôïc taïo thaønh töø caùc goác - glucozô lieân keát vôùi nhau baèng lieân keát 1,4 - glicozit thaønh maïch daøi, xoaén laïi ( M 200.000) - Amilopectin coù caáu truùc maïch phaân nhaùnh do caùc ñoïan maïch - glucozô taïo neân, caùc ñoïan maïch lieân keát vôùi nhau baèng lieân keát 1,6 - glicozit ( M 1.000.000 - 2.000.000)Moâ hình phaân töû amilopeptinMoâ hình phaân töû amilozô Tinh bột ñöôïc taïo thaønh trong caây xanh nhôø quaù trình quang hôïpCO2H2O, asChaát dieäp luïcC6H12O6(C6H10O5)n3. Tính chaát hoùa hoïca) Phaûn öùng thuûy phaân(C6H10O5)n+H2OC6H12O6H+, t0 b) Phaûn öùng maøu vôùi iot Khi nhoû dung dòch iot leân hoà tinh boät seõ coù maøu xanh tím 4.ÖÙng duïng Tinh boät laø chaát dinh döôõng cô baûn cuûa con ngöôøi. Trong coâng nghieäp, tinh boät laø nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát baùnh keïo, glucozô vaø keo daùn.nnIII. XenlulozôSợi xenlulozơ 1. Tính chaát vaät lí, traïng thaùi töï nhieân Xenlulozô laø chaát raén daïng sôïi, maøu traéng, khoâng muøi vò, khoâng tan trong nöôùc vaø nhieàu dung moâi höõu cô nhöng tan trong nöôùc Svayde. Xenlulozô laø thaønh phaàn chính taïo neân lôùp maøng teá baøo thöïc vaät, taïo neân boä khung cuûa caây coái. 2. Caáu truùc phaân töû Xenlulozô thuoäc loaïi polisaccarit, phaân töû goàm nhieàu goác ß - glucozô lieân keát vôùi nhau taïo thaønh maïch keùo daøi. Nhieàu maïch xenlulozô gheùp laïi vôùi nhau thaønh sôïi xenlulozô ( M 2.000.000) Xenlulozô chæ coù caáu taïo maïch khoâng phaân nhaùnh, moãi goác C6H10O5 coù 3 nhoùm OH coù coâng thöùc laø : (C6H10O5)n hay [C6H7O2(OH)3]n 3. Tính chaát hoùa hoïca) Phaûn öùng thuûy phaân(C6H10O5)n+H2OC6H12O6H+, t0 b) Phaûn öùng vôùi axit nitric[C6H7O2(OH)3]n HNO3 [C6H7O 2(ONO2)3]n H2SO4(ñaëc), t0Xenlulozô trinitratnn++H2O3n3n 4.ÖÙng duïng Thuoác suùng khoâng khoùiVaûi GiaáyXaây döïng, laøm ñoà goã