Bài giảng Sinh học 12 - Bài 11: Liên kết gen và hoán vị gen

BÀI 11: 
LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
Moocgan: Người Mỹ 
(1866 – 1945) 
- 20 tuổi: Tốt nghiệp ĐH loại xuất sắc- 24 tuổi: Tiến sĩ- 25 tuổi: Phó giáo sư- 68 tuổi: Nhận giải Nôben sinh học và y khoa năm 1933. 
I. Liên kết gen 
1. Thí nghiệm 
* Đối tượng nghiên cứu: Ruồi giấm 
+ Vòng đời ngắn: 10 - 14 ngày/1 thế hệ 
+ Kích thước nhỏ 
+ Số lượng NST ít: 2n = 8 NST 
+ Nhiều biến dị dễ quan sát 
+ Sinh sản nhanh và đẻ trứng nhiều 
+ Dễ nuôi trong môi tr ường nhân tạo 
I. Liên kết gen 
1. Thí nghiệm 
Thân xám Cánh dài 
P t/c 
F 1 
100%Thân xám, Cánh Dài 
Lai phân tích ruồi Đực F 1 
Xám-Dài 
F 1 
Đen-Cụt 
F a 
Tỉ lệ KH 
50% Xám-Dài 
50% Đen-Cụt 
Thân đen Cánh cụt 
I. Liên kết gen 
1. Thí nghiệm 
Thân xám Cánh dài 
P t/c 
F 1 
100%Thân xám, Cánh Dài 
Lai phân tích ruồi Đực F 1 
Xám-Dài 
F 1 
Đen-Cụt 
F a 
Tỉ lệ KH 
50% Xám-Dài 
50% Đen-Cụt 
Thân đen Cánh cụt 
2. Nhận xét và giải thích 
2. Nhận xét và giải thích thí nghiệm của Moocgan bằng cơ sở TBH : 
P TC ≠ nhau về 2 tt , F 1 : 100% xám, dài 
 t.t thân xám (A) > t.t thân đen (a) 
 t.t cánh dài (B) > t.t cánh cụt (b) 
- Trong phép lai phân tích, ruồi ♀ đen, cụt chỉ tạo 1 loại gtử → kết quả F a thu được 2 KTH với TL 1 : 1 
 ruồi ♂ F 1 DHT 2 cặp gen phải tạo 2 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau gen qui định màu thân và chiều dài cánh di truyền liên kết với nhau trên 1 NST. 
 Gen A liên kết với gen B ( AB ) => X,D 
 Gen a liên kết với gen b ( ab ) => đ,c 
 
* Sơ đồ lai - cơ sở TBH 
P t/c 
B 
A 
A 
B 
AB 
AB 
(Xám-Dài) 
a 
b 
a 
b 
ab 
ab 
(Đen-Cụt) 
G P : 
AB 
A 
B 
F 1 : 
b 
a 
A 
B 
AB 
ab 
(100% Xám-Dài) 
b 
a 
ab 
Lai phân tích ruồi đực F1 
b 
a 
A 
B 
F 1 
AB 
ab 
a 
b 
a 
b 
ab 
ab 
A 
B 
b 
a 
b 
a 
50% AB 
50% ab 
100% ab 
: 
b 
a 
A 
B 
a 
b 
a 
b 
F a : 
50% AB 
 ab 
50% ab 
 ab 
Xám-Dài 
Đen-Cụt 
LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
BÀI 11 
I. Liên kết gen 
 
3. Đặc điểm 
 - Các gen trên cùng 1 NST phân li cùng nhau và tạo thành nhóm gen liên kết. 
 - Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài tương ứng với số NST trong bộ đơn bội (n) của loài đó. 
Ở người có 2n = 46 NST sẽ tạo thành bao nhiêu nhóm gen liên kết? 
 - Hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp. 
LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
BÀI 11 
I. Liên kết gen 
 
4. Ý nghĩa 
 - Đảm bảo sự duy trì bền vững từng nhóm tính trạng quy định bởi các gen trên cùng 1 NST. 
 - Trong chọn giống, chọn được những nhóm tính trạng tốt luôn luôn đi kèm với nhau. 
CỦNG CỐ 
Làm thế nào để phát hiện ra 2 gen nào đó liên kết hay phân li độc lập? 
Dùng phép lai phân tích: 
	Nếu kết quả lai phân tích cho tỉ lệ phân li kiểu hình 1:1:1:1 thì 2 gen qui định 2 tính trạng nằm trên 2 NST khác nhau (phân li độc lập). 
	Nếu kết quả lai phân tích cho tỉ lệ phân li kiểu hình 1:1 thì 2 gen qui định 2 tính trạng cùng nằm trên 1 NST (liên kết gen). 
CỦNG CỐ 
	Một giống cà chua có alen A qui định thân cao, a thân thấp, B quả tròn, b quả bầu dục, các gen liên kết hoàn toàn. Phép lai nào dưới đây cho tỉ lệ KG 1:2:1 
	A. Ab/aB x Ab/aB 
	B. Ab/aB x Ab/ab 
	C. AB/ab x Ab/aB 
	D. AB/ab x Ab/ab 
A 
DẶN DÒ 
Về nhà trả lời các câu hỏi trong SGK. 
Chuẩn bị bài m ới 
XIN CẢM ƠN 
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!