Bài giảng Ngữ Văn Lớp 12 - Tuần 33: Giá trị văn học và tiếp nhận văn học

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
VÀ CÁC EM HỌC SINH 
ĐẾN THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY 
 Trò chơi 
ĐIỀN VÀO CHỖ TRỐNG 
Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài là bài ca về .. tiềm tàng mãnh liệt và khát khao  , hạnh phúc của người dân lao động miền núi nghèo Tây Bắc. 
sức sống 
tự do 
tự do 
sức sống 
miền núi 
nhà văn 
1. Truyện ngắn “Vợ Nhặt” của nhà văn Kim Lân đã  tái hiện lại . thê thảm của nước ta trong ..khủng khiếp năm 1945. 
tình cảnh 
người nông dân 
nạn đói 
tình cảnh 
người nông dân 
nạn đói 
Truyện ngắn 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIÁ TRỊ VĂN HỌC 
VÀ 
TIẾP NHẬN VĂN HỌC 
I. GIÁ TRỊ VĂN HỌC 
	 Là sản phẩm kết tinh từ quá trình văn học, đáp ứng những nhu cầu khác nhau của cuộc sống con người, tác động sâu sắc tới cuộc sống và con người. 
HOẠT ĐỘNG NHÓM 
Nhóm 1A +1B 
GIÁ TRỊ NHẬN THỨC 
- Khái niệm giá trị nhận thức? 
- Biểu hiện của giá trị nhân thức? 
. 
Nhóm 3A +3B 
 GIÁ TRỊ THẨM MĨ 
- Khái niệm giá trị thẩm mĩ? 
- Biểu hiện của giá trị thẩm mĩ? 
HOẠT ĐỘNG NHÓM 
Nhóm 2A+2B 
GIÁ TRỊ GIÁO DỤC 
- Khái niệm giá trị giáo dục? 
- Biểu hiện của giá trị giáo dục? 
GIÁ TRỊ 
NHẬN THỨC 
Biểu hiện 
Khái niệm 
GIÁ TRỊ 
THẨM MĨ 
Biểu hiện 
Khái niệm 
GIÁ TRỊ 
GIÁO DỤC 
Biểu hiện 
Khái niệm 
GIÁ TRỊ NHẬN THỨC 
Biểu hiện 
Khái niệm 
Là khả năng đáp ứng nhu cầu muốn hiểu biết của con người về cuộc sống xung quanh, về chính bản thân mình . 
Văn học giúp ta có những nhận thức 
về cuộc sống 
và con người. 
(quá trình nhận thức) 
Văn học giúp ta hiểu rõ chính mình. 
(quá trình tự nhận thức) 
Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc 
I: Gi¸ trÞ v¨n häc 
 1. Gi¸ trÞ nhËn thøc 
* Tiểu kết : Văn học nâng cao hiểu biết, giúp con người hiểu đời, hiểu người và hiểu mình. 
Truyện ngắn chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu 
Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc 
I: Gi¸ trÞ v¨n häc 
Cuộc sống nhọc nhằn của người lao động vùng biển. 
Thế giới tinh thần phức tạp của người đàn bà hàng chài. 
GIÁ TRỊ GIÁO DỤC 
Biểu hiện 
Khái niệm 
Là khả năng làm thay đổi hoặc nâng cao tư tưởng, tình cảm 
của con người theo chiều hướng tích cực, tốt đẹp, tiến bộ... . 
Hình thành thái độ, quan điểm đúng đắn, tiến bộ. 
Giúp con người biết 
yêu - ghét đúng đắn, tâm hồn trong sáng, cao thượng hơn. 
Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc 
I: Gi¸ trÞ v¨n häc 
2. Giá trị giáo dục 
Đem đến bài học về lẽ sống, nâng đỡ nhân cách con người 
* Tiểu kết : Văn học góp phần hoàn thiện đạo đức của con người. 
Hồn Trương Ba: 
“ Không thể sống với bất cứ giá nào được, ông Đế Thích ạ! Có những cái giá đắt quá, không thể trả được” 
Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm,  Cầu em được người tình như tôi đã yêu em . 
Tôi yêu em - Bản dịch của Thúy Toàn 
GIÁ TRỊ THẨM MĨ 
Biểu hiện 
Khái niệm 
Là khả năng văn học phát hiện và miêu tả những vẻ đẹp của cuộc sống, khiến con người biết cảm nhận và rung động trước vẻ đẹp đó 
Nội dung: Văn học miêu tả vẻ đẹp muôn vẻ 
của thiên nhiên; đất nước; của nội tâm con người. 
Hình thức: Vẻ đẹp của phương thức xây dựng hình tượng, kết cấu, ngôn ngữ, nhịp điệu. 
Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc 
I: Gi¸ trÞ v¨n häc 
3. Giá trị thẩm mĩ 
* Tiểu kết: Văn học giúp con người biết khám phá, thưởng thức cái đẹp trong cuộc sống . 
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?  Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.  Vườn ai mướt quá xanh như ngọc  Lá trúc che ngang mặt chữ điền . 
(Đây thôn Vĩ dạ - Hàn Mạc Tử) 
Vẻ đẹp của thiên nhiên 
Vẻ đẹp nội tâm con người 
Gi¸ trÞ v¨n häc 
ThÈm mÜ 
Gi¸o dôc 
NhËn thøc 
 CHÂN, THIỆN, MĨ 
Nâng cao 
tÇm hiÓu biÕt 
Cảm thụ h­ướng tíi c¸i ®Ñp 
Hoµn thiÖn 
nh©n c¸ch 
Hãy xác định các giá trị cơ bản của văn học trong tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài: 
 - Giá trị nhận thức. 
- Giá trị giáo dục 
- Giá trị thẩm mĩ 
Giá trị nhận thức 
 - Bản chất tàn bạo của giai cấp phong kiến miền núi . 
Số phận nô lệ cực khổ của người lao động miền núi Tây Bắc. 
 - Vẻ đẹp tâm hồn của người dân lao động miền núi Tây Bắc. 
Giá trị giáo dục 
Giá trị thẩm mỹ 
 - Căm ghét sự tàn bạo của giai cấp phong kiến miền núi . 
Cảm thông, chia sẻ với số phận nô lệ cực khổ của người lao động miền núi Tây Bắc. 
 - Trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của người dân lao động miền núi Tây Bắc. 
 - Vẻ đẹp của thiên nhiên miền núi Tây Bắc. 
 Vẻ đẹp tâm hồn của người dân lao động miền núi Tây Bắc. 
- Vẻ đẹp trong nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật, ngôn ngữ, hình ảnh. 
Truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ” 
Giá trị nhận thức 
Giá trị giáo dục 
Giá trị thẩm mĩ 
 * Mối quan hệ giữa các giá trị của văn học 
Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc 
I: Gi¸ trÞ v¨n häc 
Người đọc 
II. Tiếp nhận văn học 
 1. KHÁI NIỆM 
Là quá trình người đọc hòa mình vào tác phẩm , rung động với nó, đắm chìm trong thế giới nghệ thuật, lắng nghe tiếng nói của tác giả, thưởng thức cái hay, cái đẹp, tài nghệ của người nghệ sĩ sáng tạo 
Nửa đêm qua huyện Nghi Xuân  Bâng khuâng nhớ Cụ, thương thân nàng Kiều...   Hỡi lòng tê tái thương yêu  Giữa dòng trong đục, bánh bèo lênh đênh.  Ngổn ngang bên nghĩa bên tình  Trời đêm đâu biết gửi mình nơi nao?  Ngẩn ngơ trông ngọn cờ đào  Đành như thân gái sóng xao Tiền Đường!  Nỗi niềm xưa nghĩ mà thương :  Dẫu lìa ngó ý, còn vương tơ lòng...  Nhân tình, nhắm mắt chưa xong  Biết ai hậu thế, khóc cùng Tố Như?  Mai sau, dù có bao giờ...  Câu thơ thuở trước, đâu ngờ hôm nay! 
 2. TÍNH CHẤT 
II. Tiếp nhận văn học 
Tính đa dạng, không thống nhất 
Tính cá thể hóa, chủ động tích cực 
của ng ư ời tiếp nhận 
II. Tiếp nhận văn học 
3. Các cấp độ tiếp nhận văn học 
 Cảm thụ nội dung 
 cụ thể, trực tiếp. 
 Cảm thụ nội dung 
tư tưởng. 
 Cảm thụ nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật. 
II. Tiếp nhận văn học 
Để tiếp nhận văn học có hiệu quả: 
- Không ngừng nâng cao trình độ hiểu biết văn chương nghệ thuật, tích lũy kinh nghiệm tiếp nhận. 
- Tiếp nhận chủ động, tích cực, sáng tạo. 
 NGƯỜI ĐỌC ĐỒNG SÁNG TẠO 
Gi¸ trÞ v¨n häc 
ThÈm mÜ 
Gi¸o dôc 
NhËn thøc 
TIẾP NHẬN VĂN HỌC 
CÁC CẤP ĐỘ 
 TÍNH CHẤT 
 KHÁI NIỆM 
III. LUYỆN TẬP 
 Cảm nhận về đoạn th ơ sau theo các cấp độ của tiếp nhận văn học: 
Tây tiến đoàn binh không mọc tóc 
Quân xanh màu lá dữ oai hùm 
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới 
Đêm m ơ Hà Nội dáng kiều th ơ m. 
 ( Trích Tây Tiến - Quang Dũng)