Bài giảng Ngữ Văn Khối 12 - Tuần 21: Vợ nhặt

~ Kim Lân ~ 
VỢ NHẶT 
I. Đọc – Tìm hiểu chung 
1. Tác giả: Kim Lân 
VỢ NHẶT 
I. Đọc – Tìm hiểu chung 
1. Tác giả: Kim Lân 
a) Cuộc đời 
 Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài 
 Quê quán: làng Phù Lưu, xã Tân Hồng. huyện Từ Sơn, Bắc Ninh 
 Gia đình khó khăn 
 Năm 1944: tham gia hội Văn hóa cứu quốc, phục vụ kháng chiến 
b) Sự nghiệp văn học 
 Sở trường: truyện ngắn 
 Đề tài: 
+ Phong tục và đời sống làng quê 
+ Cuộc sống khổ cực của con người trước cách mạng 
 Là nhà văn một lòng một dạ đi về với “đất”, 
 với “người” , với “thuần hậu nguyên thủy” của cuộc sống nông thôn 
2. Tác phẩm 
1. Tác giả: Kim Lân 
a) Cuộc đời 
 Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài 
 Quê quán: làng Phù Lưu, xã Tân Hồng. huyện Từ Sơn, Bắc Ninh 
 Gia đình khó khăn 
 Năm 1944: tham gia hội Văn hóa cứu quốc, phục vụ kháng chiến 
b) Sự nghiệp văn học 
 Sở trường: truyện ngắn 
 Đề tài: 
+ Phong tục và đời sống làng quê 
+ Cuộc sống khổ cực của con người trước cách mạng 
=> Là nhà văn một lòng một dạ đi về với “đất”, với “người” với “thuần hậu nguyên thủy” của cuộc sống nông thôn 
2. Tác phẩm 
a) X uất xứ 
 Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân in trong tập truyện “Con chó xấu xí” (1962) 
b) Hoàn cảnh sáng tác 
 Sau Cách Mạnh tháng 8: Viết nhưng còn dang dở 
 Năm 1954: Dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết lại 
c) Nhan đề 
I. Đọc – Tìm hiểu chung 
2. Tác phẩm 
a) X uất xứ 
 Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân in trong tập truyện “Con chó xấu xí” (1962) 
b) Hoàn cảnh sáng tác 
 Sau Cách Mạnh tháng 8: Viết nhưng còn dang dở 
 Năm 1954: Dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết lại 
c) Nhan đề: 
Vợ 
 ⇓ 
Người phụ nữ được 
 cưới hỏi đàng hoàng 
 ⇓ 
Việc tốt lành 
Nhặt 
⇓ 
Cầm lên vật bị đánh rơi 
⇓ 
Đáng thương, tội nghiệp 
Vợ Nhặt 
Nhân vật được trân trọng, yêu thương 
Hành động thể hiện sự rẻ rúng 
=> Sự khốn cùng của hoàn cảnh 
Vợ nhặt 
Nhặt vợ 
Con người bị rẻ rúng 
=> Tình cảnh thê thảm, tủi nhục của người dân nghèo trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 
I. Đọc – Tìm hiểu chung 
1. Tình huống truyện 
II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 
II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 
1. Tình huống truyện 
Bối cảnh: 
Nạn đói năm 1945 
 Xóm ngụ cư 
Con người 
Không gian 
 Trẻ em không buồn nhúc nhích 
 Xanh xám như những bóng ma 
 Lặng lẽ như những bóng ma 
 Những khuôn mặt hốc hác u tối 
 Âm thanh: 
+ Tiếng quạ gào thê thiết 
+ Tiếng hờ khóc 
 Mùi vị: 
+ Gây gây của xác người 
+ Ẩm thối của rác rưởi 
=> Bức tranh đầy tử khí, cõi âm và cõi dương như hòa làm một 
- Tình huống 
II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 
1. Tình huống truyện 
Xuất hiện ngay từ nhan đề tác phẩm: 
=> Nhan đề “Vợ nhặt” tạo ra tình huống có vấn đề 
- Được tạo dựng trên cơ sở những mâu thuẫn, trớ trêu: 
 Tràng sống ở xóm ngụ cư, nghèo mà lại xấu xí, thô kệch 
L ấy được vợ 
trớ trêu thứ nhất 
trớ trêu thứ hai 
G iữa nạn đói khủng khiếp nhất lịch sử 
P hản ứng của mọi người: Ngạc nhiên 
Tình huống éo le được tạo ra bởi sự 
 đối đầu khốc liệt giữa: 
+ sự sống >< cái chết 
+ hạnh phúc >< đau khổ 
+ hi vọng >< tuyệt vọng 
+ ấm áp tình người >< lạnh lẽo , 
 thê lương của chết chóc 
II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 
1. Tình huống truyện 
- Tình huống 
- Đói, nghèo do đâu? 
=> Tố cáo tội ác của thực dân Pháp qua bức tranh xám xịt về thảm cảnh chết đói 
=> Giá trị hiện thực 
- Đến với nhau trong cảnh nghèo đói 
=> Tình nhân ái, cưu mang, đùm bọc lẫn nhau, khát vọng hướng tới cuộc sống hạnh phúc 
=> Giá trị nhân đạo 
2. Nhân vật tràng và việc nhặt vợ 
Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe!