Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phương pháp trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy Bài 5 Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1) môn Giáo dục công dân 12

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: 	- Hội đồng sáng kiến Trường THPT Chu Văn An.
	- Hội đồng sáng kiến ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Bình Phước 
	Chúng tôi gồm:
Số TT
Họ và tên
Ngày tháng năm sinh
Nơi công tác
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến.
01
NGUYỄN TUẤN PHI KHA
14/04/1981
TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN 
TTCM
Cử nhân
50%
02
NGUYỄN THỊ XUÂN
03/02/1980
TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN 
Giáo viên
Cử nhân
50%
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Sử dụng phương pháp trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy Bài 5 Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)-GDCD12.
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và đào tạo.
- Ngày sáng kiến được áp dụng thử: Năm học: 2019-2020. 
- Đang áp dụng năm học 2020- 2021.
- Mô tả bản chất của sáng kiến: 
I. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN:
Tính cần thiết của đề tài.
Thực hiện nội dung Nghị quyết 29 và công văn 5555 của Bộ GDĐT, Sở GDĐT Bình Phước đã ban hành các công văn hướng dẫn cụ thể, tổ chức thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá. Đây chính là căn cứ đồng thời cũng là đòi hỏi giáo viên nói chung và giáo viên giảng dạy môn GDCD nói riêng phải thực hiện việc đổi mới phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá. 
Dạy học trải nghiệm sáng tạo theo định hướng phát triển năng lực học sinh là một trong những quan điểm giáo dục đang được quan tâm và đã được thể hiện trong các văn bản, nghị quyết của Đại hội Đảng, đặc biệt mới nhất là trong Công văn 791/HD-BGDĐT ngày 25 tháng 6 năm 2013 về “Hướng dẫn Thí điểm phát triển chương trình giáo dục nhà trường phổ thông” 
 Hiện nay, học qua trải nghiệm là một phương pháp đang được nhiều nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới áp dụng. Ở nước ta, đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đã và đang được triển khai đồng bộ trong hệ thống giáo dục. Sự đổi mới được nhấn mạnh trên cả mục tiêu và chương trình giáo dục. Đặc biệt là sự đổi mới về phương pháp dạy học, giáo dục nhằm phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể được Bộ giáo dục và Đào tạo công bố ngày 27/7/2017 đã chỉ rõ hệ thống năng lực chung và năng lực đặc thù của các môn học mà học sinh cần đạt được. Đồng thời, Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể cũng nhấn mạnh việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo và coi đây là một trong những ưu thế vượt trội để phát triển năng lực của học sinh. 
 Là một giáo viên giảng dạy môn GDCD trên địa bàn có đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước sinh sống nên khi biết được các chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về quyền bình đẳng giữa các dân tộc. Bản thân tôi nhận thấy cần có trách nhiệm giới thiệu cho tất cả các em học sinh cũng như bạn bè, đồng nghiệp hiểu thêm về đồng bào dân tộc này trên các phương diện nhằm góp phần nhỏ tuyên truyền các chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về vấn đề dân tộc 
Cha ông ta đã nói: “trăm nghe không bằng một thấy, trăm lần thấy không bằng một lần làm thử” nên tôi nhận thấy nếu chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, giới thiệu cho học sinh thì các em cũng chỉ nắm được những kiến thức về đồng bào dân tộc Stiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước một cách trừu tượng, chỉ được “nghe” mà chưa được “nhìn”. Vì vậy, trong năm học 2020-2021 tôi đã lập kế hoạch và xin phép Ban giám hiệu, lãnh đạo Ủy ban xã Nha Bích (xã có đồng bào Dân tộc Xtiêng sinh sống) cho học sinh được tham quan học tập trải nghiệm được trực tiếp tham gia tìm hiểu. Thông qua hoạt động này, từ những điều mắt thấy, tai nghe, từ những việc mình trực tiếp tham gia thực hiện thì có lẽ là con đường hiệu quả trong việc hình thành kiến thức cho học sinh. 
 Chính vì những lí do trên nên tôi viết sáng kiến “Sử dụng phương pháp trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy bài 5 Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)-GDCD12.
Những điểm khác biệt, tính mới của sáng kiến:
Sáng kiến vận dụng hình thức dạy học trải nghiệm vào giảng dạy một bài học cụ thể của môn GDCD lớp 12 ở trường THPT Chu Văn An.Trên cơ sở đó cái mới của đề tài được phản ánh tập trung ở một số nội dung sau: 
- Thứ nhất, khi vận dụng hình thức dạy học trải nghiệm vào dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)– GDCD 12” học sinh tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, thực hiện nhiệm vụ của mình không bị bó buộc bởi bốn bức tường của lớp học, mà được mở rộng không gian, phá vỡ lối mòn, tự do tìm tòi, khám phá từ thực tế khiến việc học trở nên gắn bó với đời sống, những tri thức trở nên gần gũi, dễ hiểu, dễ khắc sâu từ đó phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.
- Thứ hai, sáng kiến góp phần nhỏ tuyên truyền, giới thiệu cho tất cả các em học sinh cũng như bạn bè, đồng nghiệp hiểu thêm về đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước trên các phương diện nhằm góp phần nhỏ tuyên truyền chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về vấn đề dân tộc của Tỉnh nhà trong công tác tuyên truyền, giáo dục học sinh từ đó giúp các em hiểu rõ được:“Ở nước ta, bình đẳng giữa các dân tộc là nguyên tắc quan trọng hàng đầu trong hợp tác, giao lưu giữa các dân tộc, là điều kiện để khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các dân tộc trên các lĩnh vực khác nhau”.
II. Phạm vi, đối tượng và phương pháp của sáng kiến 
1. Phạm vi nghiên cứu:
Tại địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước và tại THPT Chu Văn An, huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước từ năm học 2020 - 2021 
2. Đối tượng nghiên cứu 
Sáng kiến tập trung nghiên cứu về dạy học bằng hình thức trải nghiệm, mà cụ thể là áp dụng vào dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)– GDCD 12”.
IV. Mục đích và nhiệm vụ của sáng kiến
1. Mục đích nghiên cứu:
Những vấn đề tôi trình bày trong đề tài nhằm mục đích:
	- Thông qua các phương pháp đổi mới về dạy và học được đề xuất trong đề tài sẽ giúp học sinh nắm tốt nội dung kiến thức cơ bản về giáo dục pháp luật nói chung và đặc biệt là nội dung “Bài 5: Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)”. Từ đó học sinh liên hệ và giải thích các vấn đề thực tiễn đặt ra trong cuộc sống đồng thời học sinh làm tốt các bài thi trắc nghiệm liên quan đến nội dung của môn học; góp phần nâng cao hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học bộ môn GDCD nhằm tăng hiệu quả dạy học, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.
PHẦN NỘI DUNG SÁNG KIẾN
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TRẢI NGHIỆM.
1. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
* Hoạt động dạy học trải nghiệm sáng tạo
Là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. 
* Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm sáng tạo 
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang tính tích hợp và phân hóa cao
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được thực hiện dưới nhiều hình thức đa dạng
- Trải nghiệm là quá trình học tích cực, hiệu quả và sáng tạo
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo đòi hỏi sự phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp lĩnh hội những kinh nghiệm mà các hình thức học tập khác không thực hiện được 
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang tính sáng tạo, chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp phát triển kĩ năng mềm, kĩ năng sống cho học sinh
* Các hình thức dạy học trải nghiệm sáng tạo:
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường phổ thông có các hình thức cơ bản như sau:
- Thực địa, thực tế; Tham quan; Cắm trại; Dự án và nghiên cứu khoa học Câu lạc bộ
- Trò chơi (lớn) Diễn đàn; Giao lưu; Các hoạt động xã hội/ tình nguyện; Sân khấu hóa...
3. Ưu điểm và hạn chế của dạy học trải nghiệm sáng tạo
* Ưu điểm dạy học trải nghiệm sáng tạo
Với học sinh:
 Với hình thức dạy học dựa vào trải nghiệm thì có sự gắn kết giữa kiến thức với thực tiễn trong hoạt động học tập. Điều này là động cơ kích thích hứng thú học tập của HS. Đồng thời phát huy tính tự lực, trách nhiệm, sáng tạo của học sinh. Không những thế còn phát triển năng lực giải quyết những vấn đề phức hợp, mang tính tích hợp.
Với giáo viên:
Với hình thức dạy học dựa vào trải nghiệm sáng tạo giáo viên sẽ trau dồi và phát triển thêm được các kỹ năng đánh giá (quan sát, vấn đáp) cả về kiến thức và năng lực. Vì vậy, việc đánh giá học sinh sẽ toàn diện hơn so với các phương pháp dạy học khác. Giáo viên ngày càng có ý thức ý thức tìm hiểu và gắn kết kiến thức lý thuyết với thực tiễn làm cho bài học ngày càng đa dạng, sâu sắc hơn.
* Hạn chế dạy học trải nghiệm sáng tạo
Phương pháp trải nghiệm sáng tạo có rất nhiều ưu điểm, tuy nhiên hình thức dạy học này cũng có một số hạn chế như: phương pháp này không phải bất kỳ bài học nào cũng áp dụng được, những phương pháp trải nghiệm đòi hỏi lượng thời gian lớn của cả giáo viên và học sinh, cần có phương tiện vật chất và nguồn tài chính phù hợp. 
4. Các bước thực hiện tổ chức dạy học trải nghiệm
 Để dạy học trải nghiệm thành công, giáo viên cần thực hiện tốt các bước cơ bản sau: 
* Bước 1: Xác định nội dung của hoạt động nhận thức bài học
* Bước 2: Tìm hiểu học sinh và địa điểm
* Bước 3: Xác định mục tiêu, lựa chọn chủ đề và nội dung trải nghiệm sáng tạo
* Bước 4: Xác định các phương pháp dạy học trải nghiệm
* Bước 5: Lập kế hoạch
* Bước 6: Trải nghiệm (thu thập thông tin)
* Bước 7: Tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm, rút ra bài học
* Bước 8: Thiết kế giáo án, bài tập áp dụng và tổng kết
III. THỰC TRẠNG DẠY HỌC TRẢI NGHIỆM TRONG MÔN GDCD Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HIỆN NAY.
1. Vai trò của trải nghiệm sáng tạo đối với các môn học nói chung và trong dạy học môn GDCD nói riêng.
1.1. Đối với dạy học các môn học nói chung
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hình thức giáo dục học sinh theo hoạt động dạy học ngoài thực tế có vai trò rất quan trọng, là cầu nối giữa hoạt động giảng dạy và học tập trên lớp với giáo dục học sinh ngoài lớp. Học sinh vận dụng kiến thức học được vào cuộc sống một cách linh hoạt tránh nhàm chán. 
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo khai thác được tiềm năng của học sinh bằng sự nỗ lực của chính bản thân các em , phuy tính tích cực tư duy sáng tạo cho học sinh, tạo điều kiện kết nối các kiến thức khoa học liên môn. 
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp gắn kết lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là mô hình học tập tiên tiến giúp học sinh hoàn thiện bản thân mình. Học tập trải nghiệm sáng tạo, tạo ra sự tự tin cho học sinh: lập kế hoạch, tổ chức làm việc nhóm, thu thập và xử lý thông tin, lập báo cáo, thuyết trình, đánh giá và tự đánh giá. Các bài giảng gắn với thực tiễn đời sống, tăng thời gian thực hành đã giúp cho học sinh động não, trải nghiệm và giải quyết những vấn đề của cuộc sống linh hoạt, hiệu quả hơn.
1.2. Đối với dạy học môn GDCD nói riêng.
Kiến thức bộ môn là kiến thức tổng hợp gồm triết học, kinh tế chính trị, chủ nghĩa xã hội khoa học, đạo đức học, pháp luật, chính sách của Nhà nước nên việc dạy và học môn GDCD luôn là con đường khó khăn cho cả giáo viên và học sinh cho nên rất cần sự trải nghiệm, sự thể nghiệm để các bài học trở nên dễ hiểu, dễ nhớ và dễ khắc sâu trong người học. Chính vì vậy, dạy học trải nghiệm là một hình thức dạy học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong dạy học môn GDCD hiện nay và đã được áp dụng trên thực tế. Tuy nhiên chúng ta thấy rằng, một số hoạt động trải nghiệm trong các nhà trường đã được thực hiện nhưng vẫn còn mang tí‎nh hình thức nên phần lớn chỉ dừng lại ở việc đi thực tế để nắm rõ hơn các vấn đề mới chỉ được tiếp cận từ sách vở. Vậy đâu là nguyên nhân của vấn đề? Giải pháp nào để giải quyết?
2. Thực trạng dạy học trải nghiệm trong môn GDCD ở trường THPT
2.1. Mục đích và phương pháp điều tra thực trạng
* Mục đích
Nhằm đánh giá đúng thực trạng, rút ra được những khó khăn, hạn chế của GV và HS trong quá trình dạy học trải nghiệm bộ môn GDCD từ đó làm cơ sở để đưa ra được những giải pháp phù hợp nên tôi đã tiến hành tìm hiểu và thu thập một số thông tin về thực trạng dạy học trải nghiệm môn GDCD của một số trường THPT trên địa bàn công tác, tập trung chủ yếu vào:
- Những khó khăn chủ yếu của giáo viên và học sinh khi tổ chức dạy học trải nghiệm.
- Hình thức dạy học trải nghiệm trên thực tế đã được áp dụng như thế nào.
* Phương pháp điều tra
Để tiến hành điều tra, tôi đã thực hiện như sau:
- Điều tra giáo viên môn GDCD một số trường lân cận qua phiếu điều tra, trò chuyện, phỏng vấn, tham khảo giáo án.
- Điều tra học sinh qua phiếu điều tra, phỏng vấn.
2.2. Kết quả điều tra
 * Điều tra tình hình dạy học trải nghiệm sáng tạo (Phụ lục 1 ).
Trong số 10 giáo viên trường lân cận được khảo sát về tình hình dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn GDCD THPT cho kết quả như sau:
Tỉ lệ trung bình các trường được khảo sát về tình hình dạy học trải nghiệm
Mức độ
Số GV điều tra ( 10)
Tỉ lệ (100%)
Đã dạy rất nhiều lần
1
10
Đã dạy một vài lần
2
20
Chưa dạy bao giờ
7
70
Qua số liệu trên, chúng ta thấy rằng, trong số 10 giáo viên một số trường lân cận được khảo sát về hoạt động dạy học trải nghiệm trong môn GDCD thì tỉ lệ chưa tham gia dạy học trải nghiệm khá lớn, chiếm tỉ lệ 70 %; dạy một vài lần là 20 %; dạy rất nhiều lần chỉ chiếm 10 %.
* Điều tra nhận thức về tầm quan trọng của dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn GDCD THPT (Phụ lục 1).
- Đối với GV: 
- Khi khảo sát 10 GV một số trường lân cận được khảo sát về tầm quan trọng của dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn GDCD THPT cho kết quả như sau:
Kết quả điều tra nhận thức về tầm quan trọng của dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn GDCD THPT
Mức độ
Số GV điều tra ( 30)
Tỉ lệ (100%)
Rất cần thiết
7
70
Khá cần thiết
3
30
Không cần thiết
0
0
Qua số liệu trên, chúng ta thấy rằng dạy học trải nghiệm đang dần dần trở nên phổ biến và rất thiết thực trong xu thế hiện nay, có đến 70% giáo viên GDCD cho rằng hình thức dạy học này là rất cần thiết, chỉ 30% là khá cần thiết. Đa số giáo viên các trường đều thừa nhận vai trò tích cực của dạy học bằng trải nghiệm, phát huy được tính tích cực chủ động của người học, hình thành, phát triển năng lực cho học sinh. Tuy nhiên, qua qúa trình trao đổi, phỏng vấn có nhiều giáo viên cho rằng trải nghiệm là đi ra ngoài thực tế để điều tra, nắm bắt các vấn đề liên quan bài học. Thực chất hình thức dạy học trải nghiệm hết sức đa dạng, bao gồm các trải nghiệm trong và ngoài nhà trường như: Thực địa, thực tế tham quan, dự án, câu lạc bộ, sân khấu hóa...
- Đối với HS
Quá trình khảo sát, thăm dò ý kiến (Phụ lục 2) được thực hiện trên 4 lớp 12A,D,F,G khoản 140 HS của trường THPT Chu Văn An thu được kết qủa như sau: 
STT
Câu hỏi
Có
Không
Số HS
%
Số HS
%
1
Em có thích thú khi được học tập bằng trải nghiệm không?
130
92.9
10
7.1
2
Em có muốn hoạt động học tập trải nghiêm được tiến hành một cách thường xuyên ở các môn học?
125
89.3
15
10.7
Khi tiến hành thăm dò ý kiến học sinh về việc học tập trải nghiệm, có tới 92.9% học sinh thấy rất hào hứng, thích thú được học tập bằng hình thức này và số em học sinh mong muốn dạy học trải nghiệm sáng tạo được tiến hành một cách thường xuyên ở các môn học cũng chiếm tỉ lệ cao (89.3%). Tuy nhiên, vẫn còn một số em chưa thấy được sự tích cực cũng như hiệu qủa khi học tập bằng trải nghiệm; trong thời gian học tập, một số em không ý thức được sự cần thiết phải hợp tác để chiếm lĩnh tri thức nên nhiều khi các em biến hoạt động học tập thành cơ hội đi tán gẫu, rong chơi, chụp ảnh đăng facebook.
* Nguyên nhân
Từ kết quả điều tra, khảo sát thực tế về dạy học trải nghiệm trong một số nhà trường cho thấy những khó khăn, tồn tại nêu trên xuất phát từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan, có thể tổng kết thành các nguyên nhân chủ yếu sau:
- Dạy học trải nghiệm sáng tạo đòi hỏi sự công phu, mất nhiều thời gian và công sức nên ít nhiều giáo viên còn tư tưởng sợ khó, sợ phiền phức, ngại hoạt động, ngại đổi mới. 
- Trên thực tế việc tiến hành các dạy học trải nghiệm sáng tạo, nhất là trải nghiệm tham quan thực tế còn gặp nhiều khó khăn như vấn đề kinh phí, sự an toàn cho HS... dẫn đến hạn chế trong triển khai, nhân rộng hình thức này vào dạy học.
- Xuất phát từ việc điều tra, khảo sát thực trạng dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn GDCD, tôi đã đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề trên thông qua sáng kiến “Sử dụng phương pháp trải nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy bài 5 Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (Tiết 1)-GDCD12.
VI. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BÀI 5 “Quyền Bình Đẳng Giữa Các Dân Tộc, Tôn Giáo (Tiết 1) – GDCD 12” bằng dạy học trải nghiệm sáng tạo.
1. Cấu trúc, mục tiêu bài học 
Tiết học được chia bố cục thành 4 mục nhỏ:
Mục 1a: Thế nào là bình đẳng giữa các dân tộc?
Mục 1b: Nội dung quyền bình đẳng giữa các dân tộc?
Mục 1c: Ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc
Mục 1d: Chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về quyền bình đẳng giữa các dân tộc (Giảm tải)
2. Mục tiêu bài học:
 	* Về kiến thức: 
 Nêu được các khái niệm, nội dung, ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc.	
* Về kĩ năng: 
- Phân biệt được đúng- sai trong việc thực hiện quyền bình đẳng giữa các dân tộc
 - Biết xử sự phù hợp với quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
Về thái độ: 
 - Ủng hộ chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
 - Xây dựng cho mình ý thức trách nhiệm trong việc thực hiện quyền bình đẳng, đoàn kết giữa các dân tộc, đấu tranh với những hành vi kì thị, chia rẽ dân tộc đi ngược lại lợi ích của dân tộc, của nhân dân.
 Ý tưởng dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)” – GDCD 12 bằng dạy học trải nghiệm sáng tạo.
- Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)”– GDCD 12 có các đơn vị kiến thức liên quan đến vấn đề dân tộc, quyền bình đẳng giữa các dân tộc trên các phương diện kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục; ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc nên để giảng dạy tốt bài này, đòi hỏi giáo viên cần phải có phương pháp dạy học phù hợp nhằm giúp học sinh nắm chắc kiến thức trọng tâm liên quan đến bài học một cách hứng thú, tích cực; khơi dậy ở các em sự háo hức tìm tòi, sáng tạo trong học tập, phát huy được tính tích cực, chủ động, rèn luyện kỹ năng, hướng tới hình thành năng lực cho người học. Nên tôi không những được tiến hành trên lớp học mà còn mở rộng ra ngoài xã hội. 	
+ Đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước gần địa điểm trường tôi nên khá tiện lợi cho các em học sinh trong việc đi lại. 
3. Công tác chuẩn bị của giáo viên – học sinh và định hướng sản phẩm cho hoạt động
3.1. Công tác chuẩn bị của giáo viên:
- Xin xét duyệt của BGH nhà trường và lãnh đạo UBND xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước về tổ chức học trải nghiệm thực tế cho học sinh tại nơi có đồng bào dân tộc Xtiêng sinh sống. 
- Yêu cầu học sinh tự tìm hiểu trước về địa chỉ tham quan trải nghiệm
- Thiết kế câu hỏi, phiếu học tập định hướng cho học sinh.
- Phân công nhiệm vụ cho các nhóm và nhóm trưởng
* Câu hỏi định hướng việc tham quan trải nghiệm.
Giáo viên Phân công nhiệm vụ cho các nhóm:
(Lưu ý: Theo tôi, khi cho học sinh tham quan trải nghiệm học tập, giáo viên không nên phân công mỗi nhóm chỉ tìm hiểu một vấn đề hay một câu hỏi riêng mà nên cho các nhóm cùng tham gia tìm hiểu tất cả các câu hỏi mà giáo viên yêu cầu sau để các em cùng nắm kiến thức và có ý kiến bổ sung cho các nhóm còn lại).
Giáo viên chia lớp ra làm 3 nhóm và cùng thảo luận tìm hiểu các câu hỏi sau:
? Nêu những cảm nhận và hiểu biết của em về đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành?
Kể tên một số đại biểu là người dân tộc thiểu số nói chung và dân tộc Stiêng nói riêng giữ chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước?
Nêu một số chính sách của Đảng và nhà nước ta nhằm phát triển kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số? Liên hệ với đồng bào dân tộc Stiêng?
? Quyền bình đẳng về văn hóa, giáo dục giữa các dân tộc bao gồm những nội dung nào? Kể tên một số phong tục tập quán hoặc truyền thống văn hóa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số ở nước ta nói chung, ở đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành 
- Sau khi cho học sinh tham quan học tập, giáo viên cần phải đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ của các nhóm theo các tiêu chí cơ bản theo mẫu mà giáo viên đã chuẩn bị nhằm giúp giáo có cở sở để phân loại, đánh giá học sinh sau buổi học trải nghiệm (Phụ lục 3)
3.2. Chuẩn bị của học sinh
 - HS tìm hiểu về địa chỉ được tham quan thực tế: Đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước.
- Các nhóm làm việc theo yêu cầu của giáo viên 
- Nghiên cứu phiếu bài tập.
- Nghiên cứu nội dung bài 5 GDCD 12.
- Chuẩn bị các dụng cụ hỗ trợ cho hoạt động nhóm như điện thoại để quay phim, chụp ảnh, bút, giấy ghi chép, giấy Ao...
3.3. Định hướng sản phẩm của học sinh
- Một bài trình diễn bằng trình chiếu giới thiệu sơ lược về Đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước.
- Các bản báo cáo bằng giấy Ao về quyền bình đẳng của dân tộc trên các phương diện: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Liên hệ với dân tộc Stiêng?
- Một bản báo cáo về Ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc bằng giấy Ao.
4. Các bước cơ bản tiến hành dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)” – GDCD 12 bằng hình thức dạy học trải nghiệm.
Để thực hiện dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)”- GDCD 12 bằng hoạt động trải nghiệm, ta có thể tiến hành các bước như sau:
* Phần 1: Hoạt động tham quan học tập tại đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước.
* Phần 2: Báo cáo các kết quả học tập tại lớp
Cụ thể:
Ø Phần 1: Hoạt động tham quan học tập tại đồng bào dân tộc Stiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước.
Để tiến hành tổ chức hoạt động tham quan học tập tại đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước, tôi đã kết hợp cho học sinh đi cùng đoàn tình nguyện giúp đỡ đồng bào của trường THPT Chu Văn An vào ngày chủ nhật, trước một tuần trước khi học bài 5. Hoạt động tham quan học tập được thực hiện theo 2 bước sau:
Bước 1: Tham quan chung có hướng dẫn của giáo viên
 Học sinh tuân thủ nội quy, lắng nghe, quan sát theo hướng dẫn của giáo viên Trong quá trình tham quan, học sinh cần có cái nhìn bao quát đồng thời đặt các câu hỏi phỏng vấn Trưởng bản và đồng bào dân tộc Xtiêng về những vấn đề liên quan đến bài học để có những kiến thức cơ bản từ đó hiểu được: “Ở nước ta, bình đẳng giữa các dân tộc là nguyên tắc quan trọng hàng đầu trong hợp tác, giao lưu giữa các dân tộc, là điều kiện để khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các dân tộc trên các lĩnh vực khác nhau” (Sách giáo khoa GDCD12, trang 46).
- Bước 2: Học sinh tự do tham quan theo nhóm, thực hiện nội dung phiếu học tập theo định hướng ban đầu của giáo viên. 
 Sau khi tham quan tổng quan đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – Bình Phước, học sinh tiến hành chia nhóm thực hiện nhiệm vụ của mình theo phiếu học tập giáo viên giao.
Trong quá trình học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập, ngoài cán bộ lớp và các nhóm trưởng thì giáo viên cần theo dõi sát hoạt động của học sinh, hỗ trợ học sinh khi học sinh gặp khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và đặc biệt phải hình dung những tình huống có thể xảy ra trong quá trình tham quan tìm hiểu để có phương án giải quyết hợp lí.
Ø Phần 2: Báo cáo kết quả học tập tại lớp
Hình ảnh HS lớp 12F báo cáo kết quả tại lớp học.
Trên cơ sở kết quả tham quan trải nghiệm, giáo viên tổ chức, thiết kế các hoạt động trên lớp một cách hợp lí để khai thác tối đa kết quả trải nghiệm thực tế vào bài học.
Quá trình trải nghiệm trên lớp được thực hiện chủ yếu bằng các tình huống thực tiễn có vấn đề, học sinh tham gia giải quyết các vấn đề đặt ra, qua đó kiểm nghiệm kiến thức qua các mẫu thông tin từ đời sống phục vụ bài học. Hay từ các tình huống, học sinh tham gia đóng vai vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
5. Thực nghiệm bài dạy 
- Mục đích của thực nghiệm bài dạy kiểm tra tính hợp lí và hiệu quả của việc xây dựng, thực hiện phương pháp trải nghiệm trong môn GDCD. Rút ra kết luận và bài học kinh nghiệm trong qúa trình dạy học.
5.1 Cách tiến hành tổ chức chuẩn bị thực nghiệm.
- Tiến hành giảng dạy 4 lớp có trình độ tương đương nhau, 2 lớp dạy theo phương pháp truyền thống và 2 lớp dạy theo hình thức trải nghiệm để kiểm tra tính hiệu quả của sáng kiến.
- Để có cơ sở kết luận về tính khả thi của sáng kiến, tôi đã tiến hành thực nghiệm trên 4 lớp 12 trường THPT Chu Văn An, chọn 4 lớp có trình độ tương đương nhau để dạy Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)” – GDCD 12, trong đó hai lớp dạy thực nghiệm bằng hình thức trải nghiệm và hai lớp dạy đối chứng bằng phương pháp truyền thống.
5.4. GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM
 Bài 5
 QUYỀN BÌNH ĐẲNG GIỮA CÁC DÂN TỘC, TÔN GIÁO (Tiết 1)
I. Mục tiêu bài học
1. Về kiến thức: 
	 - Nêu được các khái niệm, nội dung, ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
 - Hiểu được chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quyền bình đẵng giữa các dân tộc
2. Về kĩ năng: 
 - Phân biệt được đúng- sai trong việc thực hiện quyền bình đẳng giữa các dân tộc
 - Biết xử sự phù hợp với quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
3. Về thái độ: 
 - Ủng hộ chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
 - Xây dựng cho mình ý thức trách nhiệm trong việc thực hiện quyền bình đẳng, đoàn kết giữa các dân tộc, đấu tranh với những hành vi kì thị, chia rẽ dân tộc đi ngược lại lợi ích của dân tộc, của nhân dân.
II. Tài liệu, phương tiện và phương pháp dạy học 
1. Tài liệu, phương tiện dạy học
- SGK, SGV GD Lớp 12 
- Tài liệu hướng dẫn giảm tải; Chuẩn kiến thức, kỹ năng
- Đề án phát triển đồng bào dân tộc Xtiêng và các tư liệu khác liên quan đến bài học
- Tình huống pháp luật
- Phương tiện, đồ dùng dạy học như: máy chiếu, giấy khổ lớn, bút dạ...
2. Phương pháp dạy học
 Để dạy học Bài 5 “Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo (tiết 1)” – GDCD 12 tôi lựa chọn kết hợp các phương pháp như sau:
	- Phương pháp tham quan thực tế; Phương pháp điều tra, khảo sát 
	- Phương pháp làm việc nhóm; Phương pháp đàm thoại
	- Phương pháp giải quyết vấn đề
III. Các kỹ năng sống và năng lực cần hướng tới trong bài
* Về kỹ năng sống
Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin, Kỹ năng tư duy phê phán, kỹ năng hợp tác, hỹ năng giải quyết vấn đề.
* Các năng lực cần hướng tới:
Năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong học tập; Năng lực giao tiếp; Năng lực hợp tác trong học tập và làm việc; Năng lực giải quyết vấn đề; Năng lực sử dụng số liệu thống kê, sử dụng bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh; Năng lực thể hiện sự tự tin.
IV. Tiến trình dạy học
ØPhần 1: Hoạt động tham quan học tập tại xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước * Bước 1: Tham quan chung có hướng dẫn
+ Mục tiêu: HS được tiếp cận với đồng bào dân tộc Xtiêng để tìm hiểu những nét đẹp văn hóa, những kiến thức liên quan đến bài học.
+ Cách tiến hành: 
- GV phổ biến một số nội quy trước khi thực hiện tham quan, học sinh tuân thủ nội quy, lắng nghe, quan sát theo hướng dẫn của giáo viên. Trong quá trình tham quan, học sinh cần có cái nhìn bao quát đồng thời đặt các câu hỏi đồng bào dân tộc Xtiêng về những vấn đề liên quan đến bài học để có những kiến thức cơ bản về sự bình đẳng của các dân tộc từ đó hiểu được: “Ở nước ta, bình đẳng giữa các dân tộc là nguyên tắc quan trọng hàng đầu trong hợp tác, giao lưu giữa các dân tộc, là điều kiện để khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển giữa các dân tộc trên các lĩnh vực khác nhau (Sách giáo khoa GDCD12, trang 46”. 
*Bước 2: Học sinh tham quan học tập theo nhóm, thực hiện nội dung phiếu bài tập theo định hướng
+ Mục tiêu: Trang bị cho HS nội dung kiến thức cơ bản về: Khái niệm quyền bình đẳng giữa các dân tộc; Nội dung quyền bình đẳng giữa các dân tộc được thể hiện trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Liên hệ với đồng bào dân tộc Xtiêng; Ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
* Cách tiến hành:
- Sau khi tham quan đồng bào dân tộc Stiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước, HS tiến hành chia nhóm (đã thống nhất) thực hiện nhiệm vụ của mình theo phiếu học tập GV giao.
- Trong quá trình HS thực hiện nhiệm vụ học tập, ngoài cán bộ lớp và các nhóm trưởng thì GV cần theo dõi sát hoạt động của HS, hỗ trợ HS khi HS gặp khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và đặc biệt phải hình dung những tình huống có thể xảy ra trong quá trình tham quan tìm hiểu để có phương án giải quyết hợp lí.
- Quá trình trải nghiệm trên lớp được thực hiện chủ yếu bằng các tình huống thực tiễn có vấn đề, học sinh tham gia giải quyết các vấn đề đặt ra, qua đó kiểm nghiệm kiến thức qua các mẫu thông tin từ đời sống phục vụ bài học. Hay từ các tình huống, học sinh tham gia đóng vai vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
ØPhần 2: Báo cáo kết quả học tập tại lớp.
* Mục tiêu: Khái niệm quyền bình đẳng giữa các dân tộc; Nội dung quyền bình đẳng giữa các dân tộc được thể hiện trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Liên hệ với đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn xã Nha Bích huyện Chơn Thành – tỉnh Bình Phước. Ý nghĩa quyền bình đẳng giữa các dân tộc.
* Cách tiến hành:
 HS báo cáo kết quả trải nghiệm thực tế, khai thác nội dung hình thành kiến thức mới.
Kết hợp với các hoạt động trải nghiệm trên lớp để kiểm nghiệm kiến thức, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Cụ thể, hoạt động trên lớp được thực hiện theo tiến trình sau:
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
* Mục tiêu: 
Nhằm giúp HS tạo tâm thế vui vẻ, có định hướng đúng trước khi đi vào tìm hiểu kiến t