Giáo án môn Vật lí Lớp 12 - Tuần 10

TUẦN 10
Ngày soạn:
Tiết : 19
KIỂM TRA 1 TIẾT
I. MỤC TIÊU DẠY HỌC
 1. Kiến thức
- Nắm các kiến thức dao động cơ, sóng cơ học.
2. Kĩ năng
- Giải được các bài toán cơ bản dao động cơ, sóng cơ học.
3. Thái độ 
- Giáo dục học sinh tính cẩn thận và khả năng phát triển tư duy vật lí.	
- Nghiêm túc, tích cực, có ý thức chuẩn bị bài.
4. Năng lực định hướng hình thành và phát triển
- Năng lực giải quyết vấn đề, tự học, sáng tạo.
Ngày soạn:
Tiết: 20
BÀI 12. ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
I. MỤC TIÊU DẠY HỌC
 1. Kiến thức
- Viết được biểu thức của cường độ dòng điện và điện áp tức thời.
- Phát biểu được định nghĩa và viết được công thức tính giá trị hiệu dụng của cường độ dòng điện, của điện áp.
2. Kĩ năng
- Tính toán các đại lượng cơ bản dòng xoay chiều
3. Thái độ 
Có thái độ đúng đắn những tác động của dòng điện xoay chiều trong đời sống.
4. Năng lực định hướng hình thành và phát triển
3 năng lực chung và năng lực nhận thức khoa học tự nhiên, giải quyết vấn đề và ứng dụng vào thực tiễn.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Sách giáo khoa, kiến thức và bài tập cần cho bài học 
2. Học sinh
- SGK, vở ghi bài, giấy nháp... 
- Các khái niệm về dòng điện một chiều, dòng điện biến thiên và định luật Jun.
- Các tính chất của hàm điều hoà (hàm sin hay cosin).
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Mô tả chuỗi hoạt động học và dự kiến thời gian:
Các bước
Hoạt động
Tên hoạt động
Thời gian dự kiến
Khởi động
Hoạt động 1
Tạo tình huống và giới thiệu về dòng điện xoay chiều.
3 phút
Hình thành kiến thức
Hoạt động 2
Tìm hiểu các khái niệm về dòng điện xoay chiều.
15 phút
Hoạt động 3
Tìm hiểu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều.
15 phút
Hoạt động 4
Tìm hiểu về giá trị hiệu dụng.
5 phút
Luyện tập
Hoạt động 5
Bài tập.
7 phút
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập về chủ đề học và bài học.
Mục tiêu: Xác định các vấn đề cần nghiên cứu.
Phương pháp, phương tiện dạy học: 
Phương pháp: Thuyết trình.
Phương tiện dạy học: SGK.
Thời gian: 3 phút.
Tổ chức hoạt động
Các bước
Hoạt động dạy
Chuyển giao nhiệm vụ
GV giới thiệu các nội dung cần nghiên cứu trong Chương III – Dòng điện xoay chiều.
Thực hiện nhiệm vụ
 HS lắng nghe.
Kết luận
* GV kết luận: Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ đi nghiên cứu về khái niệm và nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 2: Tìm hiểu các khái niệm về dòng điện xoay chiều.
Mục tiêu: Tìm hiểu các khái niệm về dòng điện xoay chiều.
Phương pháp, phương tiện dạy học: 
Phương pháp: Giải quyết vấn đề, đàm thoại, thuyết trình.
Phương tiện dạy học: SGK.
Thời gian: 15 phút.
Tổ chức hoạt động:
Các bước
Hoạt động dạy học
Chuyển giao nhiệm vụ
- Yêu cầu HS trả lời câu C1.
- Giới thiệu khái niệm và dạng tổng quát của dòng điện xoay chiều.
- Yêu cầu HS trả lời câu C2.
Thực hiện nhiệm vụ
HS đọc lập suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Báo cáo thảo luận
GV gọi 01 HS trả lời câu hỏi C1; các bạn khác cho nhận xét về câu trả lời.
Dự đoán câu trả lời: Dòng điện một chiều không đổi là dòng điện chạy theo một chiều với cường độ không đổi.
GV gọi 01 HS trả lời câu hỏi C2; các bạn khác cho nhận xét về câu trả lời. 
Dự đoán câu trả lời:
a) 5 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; p/4 rad
b) 22 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; -p/3 rad
c) i = 5cos(100pt ± p) ® 52 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; ± p rad
Kết luận, hợp thức hóa kiến thức
* GV chốt kiến thức:
I. Khái niệm về dòng điện xoay chiều 
- Dòng điện xoay chiều là dòng điện có cường độ là hàm số sin hay côsin của thời gian.
- Dạng tổng quát: i = Iocos(ωt+φ)
i: cường độ tức thời (A)
I0 > 0 : cường độ cực đại (A)
ω > 0 : tần số góc (rad/s) ; ω=2πT=2πf
α = ωt + φ : pha của I (rad)
φ: pha ban đầu (rad)
C2:
a) 5 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; p/4 rad
b) 22 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; -p/3 rad
c) i = 5cos(100pt ± p) ® 52 A; 100p rad/s; 1/50 s; 50 Hz; ± p rad
Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều.
a. Mục tiêu: Tìm hiểu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều.
b. Phương pháp, phương tiện dạy học: 
Phương pháp: Giải quyết vấn đề, đàm thoại, thuyết trình.
Phương tiện dạy học: SGK.
c. Thời gian: 15 phút
d. Tổ chức hoạt động
Các bước
Hoạt động dạy học
Chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều.
- Biểu thức tính từ thông qua diện tích S đặt trong từ trường đều?
- Ta có nhận xét gì về suất điện động cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây?
- Ta có nhận xét gì về về cường độ dòng điện xuất hiện trong cuộn dây?
Thực hiện nhiệm vụ
HS độc lập suy nghĩ trả lời câu hỏi.
Báo cáo thảo luận
GV gọi 01 HS trả lời câu hỏi “Biểu thức tính từ thông qua diện tích S đặt trong từ trường đều?”; các bạn khác cho nhận xét về câu trả lời.
Dự đoán câu trả lời: 
Φ = NBScosα với α=(B,n) ® F biến thiên theo thời gian t.
GV gọi 01 HS trả lời câu hỏi “Ta có nhận xét gì về suất điện động cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây?”; các bạn khác cho nhận xét về câu trả lời.
Dự đoán câu trả lời: Suất điện động cảm ứng biến theo theo thời gian.
GV gọi 01 HS trả lời câu hỏi “Ta có nhận xét gì về về cường độ dòng điện xuất hiện trong cuộn dây?”; các bạn khác cho nhận xét về câu trả lời.
Dự đoán câu trả lời: Cường độ dòng điện biến thiên điều hoà ® trong cuộn dây xuất hiện dòng điện xoay chiều.
Kết luận, hợp thức hóa kiến thức
II. Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều
- Xét một cuộn dây dẫn dẹt hình tròn, khép kín, quay quanh trục cố định nằm trong cùng mặt phẳng với cuộn dây đặt trong từ trường đều có phương vuông góc với trục quay ⟶ Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện xoay chiều (do từ trường biến thiên)
D
w
a
- Giả sử lúc t = 0, a = 0 đến lúc t > 0 ® a = wt, từ thông qua cuộn dây:
F = NBScosa = NBScoswt
với: N là số vòng dây, S là diện tích mỗi vòng.
- F biến thiên theo t nên trong cuộn dây xuất hiện suất điện động cảm ứng:
e=-dΦdt=NBSωsinωt
- Nếu có điện trở R thì cường độ dòng điện cảm ứng cho bởi: i=NBSωRsinωt
- Cường độ cực đại: I0=NBSωR 
Nguyên tắc: dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hoạt động 4: Tìm hiểu về giá trị hiệu dụng.
a. Mục tiêu: Tìm hiểu về giá trị hiệu dụng.
b. Phương pháp, phương tiện dạy học: 
Phương pháp: Thuyết trình.
Phương tiện dạy học: SGK.
c. Thời gian: 5 phút
d. Tổ chức hoạt động
Các bước
Hoạt động dạy học
Chuyển giao nhiệm vụ
GV giới thiệu công thức và kết luận giá trị hiệu dụng.
Thực hiện nhiệm vụ
HS lắng nghe
Kết luận, hợp thức hóa kiến thức
III. Giá trị hiệu dụng
I=I02 (I: giá trị hiệu dụng hay cường độ hiệu dụng)
- Cường độ hiệu dụng của dòng điện xoay chiều là đại lượng có giá trị bằng cường độ của một dòng điện không đổi, sao cho khi đi qua cùng một điện trở R thì công suất tiêu thụ trong R bởi hai dòng điện đó là như nhau. 
- Ngoài cường độ dòng điện, đối với dòng điện xoay chiều, các đại lượng như điện áp, suất điện động, cường độ điện trường, điện tích cũng là hàm số sin hay côsin của thời gian, với các đại lượng này
Giá trị hiệu dụng=Giá trị cực đại2
C. LUYỆN TẬP
Hoạt động 5: Bài tập
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức vừa học để là một số ví dụ đơn giản.
b. Phương pháp: 
Phương pháp: Vấn đáp, giải quyết vấn đề.
Phương tiện dạy học: SGK.
c. Thời gian: 7 phút
d. Tổ chức hoạt động
Các bước
Hoạt động dạy học
Chuyển giao nhiệm vụ
GV yêu cầu HS làm câu 7, 8, 9 trong SGK-66.
Thực hiện nhiệm vụ
HS độc lập suy nghĩ trả lời câu hỏi.
Báo cáo thảo luận
HS trả lời câu hỏi.
Dự đoán câu trả lời: 
Câu 7: C
Câu 8: D
Câu 9: D
Kết luận, hợp thức hóa kiến thức
Câu 7: C
Câu 8: D
Câu 9: D
U=U02=802=402 (V)
Hướng dẫn các hoạt động tiếp nối
- Làm các bài tập còn lại trong SGK Vật lí 10 trang 66.
- Đọc trước Bài 13.