Bài thuyết trình Ngữ Văn Lớp 12 - Tuần 16: Người lái đò sông đà (trích)

Người lái đò sông Đà 
NGUYỄN TUÂN 
Nhóm 2 
Hung bạo sông đà 
Thượng nguồn: Vân Nam, Trung Quốc, chảy theo hướng tây bắc - đông nam để rồi nhập với sông Hồng ở Phú Thọ. 
Độ dài: 927 km (có tài liệu ghi 983 km) 
 Diện tích khu vực: 52.900 km² 
Cung cấp 31% lượng nước cho sông Hồng, là nguồn tài nguyên thủy điện lớn cho nghành công nghiệp điện Việt Nam. 
Một số thủy điện được xây trên sông Đà: Thủy điện Hòa Bình, Sơn La. 
Sơ lược về sông Đà: 
Nhóm 2 
Hình ảnh sông Đà 
Nhóm 2 
HÌNH TƯỢNG CON SÔNG ĐÀ 
 Đá bờ sông 
 Mặt ghềnh thác loóng 
 	 Quãng Tà Mường Tát 
 VẺ ĐẸP HUNG BẠO 
 VẺ ĐẸP CHỮ TÌNH 
Nhóm 2 
 Thạch trận 
*Cảnh đá bờ sông 
 “ vách đá thành chẹt lòng Sông Đà như một cái yết hầu” , “ đúng ngọ mới có mặt trời ” 
=> Thủ pháp so sánh 
+ ’ ’Có quãng con nai, con hổ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia ”. -> Liên tưởng, tưởng tượng 
 + Độ hẹp lòng sông bị vách đá chèn ép tới mức nghẹt thở. -> Nân hóa 
 + Qua động từ “ chẹt ” người đọc cảm tưởng như vách thành đã lấn át hết cả bờ sông ghê rợn, hãi hùng. 
 Tất cả đã đem đến hình dung ban đầu về dòng sông, quy tụ tất cả tính từ đo lường nguy hiểm nhất: cao thăm thẳm, sâu hun hút, hẹp đến không thở nổi. 
Diện mạo  
“ dài hàng ngàn cây số, nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò sông Đà nào tóm được ngang qua đấy .” 
+ Ba vế câu ba điệp từ “ xô ” để cộng hưởng cho những đợt đánh liên hoàn dữ dội của sóng nước thác đá. 
+ “ Cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò Sông Đà nào tóm được qua đấy.” -> Thủ pháp điệp từ, điệp ngữ, điệp cú pháp, nhân hóa 
 Mang dáng vẻ của một loài thủy quái đe dọa con thuyền nào tới đây 
Mặt ghềnh hát Loóng 
 +“ cái giếng bê tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu ” 
+ “ nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc ”, -> Nhân hóa 
+ “ nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào ” -> Liên tưởng, tưởng tượng độc đáo 
+ Từng lôi những con thuyền “ trồng ngay cây chuối ngược mươi phút sau mới thấy tan xác ” 
 Dòng nước thở hồng hộc, thanh âm thống thiết, thét gào giữa núi rừng Tây Bắc điệp trùng 
 -> Tác giả dùng con mắt, nhà quay phim tài ba để khắc họa hình tượng sông Dà: Dữ dội nguy hiểm, là cạm bẫy chết người 
 -> Sông Đà trở thành 1 loài thuyẻ quái khổng lồ 
Quãng Tà Mường Vát 
- Tiếng thác : + réo gần mãi lại réo to mãi lên 
+ nghe như là oán trách chế nhạo 
+nó rống lên cùng gầm thét với đàn trâu da cháy bùng bùng 
Trận địa đá : 
 + Đá mai phục hết trong lòng sông: 
+ biết bày thạch trận trên sông 
Biện pháp nghệ thuật: + So sánh, nhân hoá, liên tưởng 
+ Sử dụng tri thức của nhiều ngành: Võ thuật, quân sự, thể thao 
=> Sông Đà như “kẻ thù số một” của con người, mối nguy hiểm cho những người lái đò . 
Thạch trận 
Ban đầu tác giả mới để cất lên khúc như đang "oán trách", "van xin", "khiêu khích", "giọng gằn mà chế nhạo". 
 Thế rồi bất ngờ âm thanh được phóng to hết cỡ ‘’ nó rống lên như một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa ‘’, ;; rừng lửa cùng gầm thét với đàn trâu da cháy bùng bùng ‘’ 
Nguyễn Tuân như một nhạc trưởng đang điều khiển một dàn giao hưởng chơi thật hùng tráng bài ca của gió thác xô sóng đá. 
Âm thanh thác nước sông Đà 
Tính chất cuộc chiến 
Đơn độc, nhỏ bé với vũ khí là cán chèo 
Sức mạnh của tự nhiên với nhiều cạm bẫy . 
SÔNG ĐÀ 
NGƯỜI LÁI ĐÒ 
 Không cân sức, đối thủ 
Nhóm 2 
01 
TRÙNG VI THỨ NHẤT 
Nhóm 2 
- Mở năm cửa ải nước, trong đó 4 của tử, 1 cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn, đám tảng đám hòn chia làm ba hàng chặn ngang trên sông... 
 -“.. Nước thác reo hò làm thanh viện cho đá. ..” 
 - Sóng nước như thể quân liều mạng...nước bám lấy thuyền...cả cái luồng nước vô sở bất chí... 
 Sông Đà vô cùng hung hăn, quyết tâm tiêu diệt con thuyền ngay từ ngay từ vòng thứ 1 
-> Ông lái đò có sức chịu đựng, ung dung đối đầu với những cơn cuồng bạo nén chịu nỗi đau thể xác phá trong trùng vi thạch trận thứ nhất 
Sông Đà 
Nhóm 2 
02 
TRÙNG VI THỨ HAI 
Nhóm 2 
+ Lũ đá nơi cửa ải nước : "tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn“ Nham hiểm, xảo quyệt 
 + Thác nước: "dòng nước hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đà” Hun hãn như một con thú dữ 
 +Sóng nước : "bốn năm bọn thuỷ quân cửa ải bên bờ trái liền xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử“ Dai dẳng, hiếu chiến 
 + Sóng thác:" không ngớt khiêu khích" con thuyền. 
Sông Đà tiếp tục được dựng dậy như kẻ thù số một của con người với tâm địa độc ác, xảo quyệt hơn . 
Sông Đà 
Nhóm 2 
TRÙNG VI THỨ BA 
03 
Nhóm 2 
+ " Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả" 
+" Luồng sống ở chặng ba này ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác" 
 -> Sông đà càng trở nên điên cuồng, dữ dội, hiểm ác hơn, quyết tâm tiêu diệt con thuyền và người lái đò đến cùng 
-> Ông lái đò dũng cảm không sợ hãi vượt qua con sông hung bạo 
Sông đà 
Nhóm 2 
 Qua ba lần vượt trùng vi thạch trận, tác giả ca ngợi tư thế chiến thắng của con người trước thiên nhiên hung hãn, mà cụ thể là chính dòng sông Đà nham hiểm thâm độc, hung bạo. 
Trùng vi 2 
Trùng vi 3 
Trùng vi 1 
Trùng vi 
 Ngôn ngữ giàu chất tạo hình, những câu văn dài, những từ ngữ giàu sức biểu cảm. Với kiến thức phong phú, uyên thâm về các lĩnh vực địa lí, lịch sử, thể thao, quân sự,...Nguyễn Tuân đã khắc họa một cách chân thực hình ảnh một con sông Đà hung bạo, kẻ thù số một của con người. 
- 
NGHỆ THUẬT ĐẶC S ẮC 
Nhóm 2 
THANKS 
Nhóm 2