Bài giảng Vật lý 12 - Tiết 45, Bài 27: Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

CH ÀO M ỪNG CÁC EM 
15/ 12/ 2017 
TIẾT 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Nêu công dụng của máy quang phổ lăng kính 
Nêu tên của các loại quang phổ? Nguồn phát? 
Hình 1 
Hình 2 
Hình 3 
Tiết 45 
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
II. BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤT CHUNG CỦA TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
III. TIA HỒNG NGOẠI 
IV. TIA TỬ NGOẠI 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
V 
0:6 mV 
Khoa vËt lÝ Tr­êng §hsp Tn 
VËt lÝ kÜ thuËt 
= 1 ┴ 
0 
100 
200 
300 
400 
500 
600 
0 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
100 
0 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
100 
0 
100 
200 
300 
400 
500 
600 
Cặp nhiệt điện 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Tiết 45: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
V 
0:6 mV 
Khoa vËt lÝ Tr­êng §hsp Tn 
VËt lÝ kÜ thuËt 
= 1 ┴ 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
- Ánh sáng đơn sắc có tác dụng nhiệt. 
- Ánh sáng đơn sắc khác nhau có tác dụng nhiệt khác nhau. 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Tiết 45: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
V 
0:6 mV 
Khoa vËt lÝ Tr­êng §hsp Tn 
VËt lÝ kÜ thuËt 
= 1 ┴ 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
Ngoài vùng đỏ có bức xạ không nhìn thấy, gọi là bức xạ hồng ngoại. 
? 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Tiết 45: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
V 
0:6 mV 
Khoa vËt lÝ Tr­êng §hsp Tn 
VËt lÝ kÜ thuËt 
= 1 ┴ 
C 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
? 
Ngoài vùng tím có bức xạ không nhìn thấy, gọi là bức xạ tử ngoại. 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Tiết 45: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
C1: Gọi tia tử ngoại là tia cực tím, đúng hay sai? Giải thích. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Kết luận: 
- Ngoài vùng quang phổ liên tục còn có các bức xạ không nhìn thấy được cũng có tác dụng nhiệt 
- Ánh sáng đơn sắc có tác dụng nhiệt. 
- Ánh sáng đơn sắc khác nhau có tác dụng nhiệt khác nhau. 
+ Bức xạ phía trên vùng đỏ gọi là hồng ngoại 
+ Bức xạ phía dưới vùng tím gọi là tử ngoại 
II. BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤT CHUNG CỦA TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
1. Bản chất: 
Có cùng bản chất với ánh sáng thông thường, nhưng 
không nhìn thấy. 
2. Tính chất : 
Tuân theo các định luật: truyền thẳng, phản xạ, gây ra nhiễu xạ, giao thoa,... 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Là những bức xạ không nhìn thấy được. 
Có bước sóng lón hơn bước sóng AS đỏ 
( 0,76  m << vài mm ) 
Có bản chất là sóng điện từ. 
ĐỊNH NGHĨA 
BẢN CHẤT 
III. TIA HỒNG NGỌAI. 
1. Định nghĩa và bản chất. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Lí thuyết Các vât có nhiệt độ từ 0(K) phát ra 
Trong ánh sáng Mặt trời có 50% 
năng lượng thuộc về các tia hồng ngọai 
Thân thể người ở nhiệt độ 37 0 C 
NGUỒN PHÁT 
III. TIA HỒNG NGỌAI. 
2. Nguồn phát. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Phổ biến: Bếp than, bếp ga .. 
2. Nguồn phát: 
Mọi vật có nhiệt độ cao hơn 0K đều phát ra tia hồng ngoại. 
 vd: lò than, lò điện, đèn điện dây tóc, bếp ga 
III. TIA HỒNG NGỌAI. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Nổi bật: Tác dụng nhiệt 
Có th ể biến điệu như sóng điện từ 
cao tần. 
Gây ra m ộ t s ố ph ả n ứ ng hóa h ọ c, 
tác dụng lên m ộ t lo ạ i kính ảnh hồng ngoại. 
TÁC DỤNG 
III. TIA HỒNG NGỌAI. 
3. Tính chất. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Máy sấy tóc 
Lò sưởi 
Sấy khô, sưởi ấm 
Chụp ảnh, quay phim ban đêm bằng phim ảnh 
 hồng ngoại. 
Chụp ảnh, quay phim ban đêm bằng phim ảnh 
 hồng ngoại. 
Ảnh các vì sao chụp bằng máy ảnh hồng ngoại 
Bộ điều khiển từ xa 
Hình ảnh người lính dùng ống nhòm hồng ngoại 
Tên lửa tự động tìm mục tiêu 
Có ứng dụng đa dạng trong lĩnh vực quân sự. 
ĐỊNH NGHĨA 
BẢN CHẤT 
Là những bức xạ không nhìn thấy được. 
Có bước sóng nh ỏ hơn bước sóng AS tím 
(vài nm < < 0,38  m ) . 
Có bản chất là sóng điện từ. 
IV. TIA TỬ NGỌAI. 
1. Định nghĩa và bản chất. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
NGUỒN PHÁT 
Các vât bị nung nóng trên 2000 0 C phát ra 
Trong ánh sáng Mặt trời có 9% 
năng lư ợ ng thuộc về các tia tử ngọai 
2. Nguồn phát. 
IV. TIA TỬ NGỌAI. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
- Những vật được ở nhiệt đ ộ cao (trên 2000 0 C). 
 - Nguồn phát thông dụng là đèn hơi thủy ngân, h ồ quang điện, Mặt trời, ... 
ĐÈN HƠI THỦY NGÂN 
HỒ QUANG ĐIỆN 
MẶT TRỜI 
2. Nguồn phát. 
IV. TIA TỬ NGỌAI. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
3) Tính chất 
- Tác dụng mạnh lên phim ảnh. 
- Kích thích sự phát quang nhiều chất. 
- Gây ra một số phản ứng hóa học . 
- Ion hóa không khí và nhiều chất khí khác. 
- Có tác dụng sinh học: hủy diệt tế bào. 
 Có th ể gây ra hiện tượng quang điện. 
 Bị thủy tinh, nước hấp thụ rất mạnh. 
IV. TIA TỬ NGỌAI. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
5) Công dụng: 
 - Khử trùng nước, thực phẩm và dụng cụ y t ế ́. 
 - Chữa bệnh còi xương. 
 - Tìm các vết nứt trên b ề mặt kim loại. 
IV. TIA TỬ NGỌAI. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
Dụng cụ sát trùng nước uống bằng 
tia tử ngoại. 
Công dụng sát trùng của tia tử ngoại 
Nước tinh khiết đóng chai được diệt khuẩn 
bằng tia tử ngọai 
Máy xử lý nước 
bằng tia tử ngọai 
A. Lò sưởi điện. 
Câu 1 
CỦNG CỐ 
Tia tử ngoại được phát ra rất mạnh từ nguồn nào sau đây ? 
B. Lò vi sóng. 
C. Hồ quang điện. 
D. Màn hình vô tuyến. 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
 Hồng ngoại. 
 Tia tím 
C. Tử ngoại. 
D. Ánh sáng khả kiến. 
Câu 2 
Bức xạ có bước sóng 3.10 -7 m thuộc loại tia nào ? 
CỦNG CỐ 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
 0,3.10 14 Hz 
 0,3.10 8 Hz 
C. 3.10 14 Hz 
D. 3.10 8 Hz 
Câu 3 
 CỦNG CỐ 
Tia hồng ngoại có bước sóng 10 μm 
 ứng với tần số nào sau đây? 
Tiết 45. TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI