Bài giảng môn Vật lý Lớp 12 - Chương IX: Hạt nhân nguyên tử - Bài 52: Cấu tạo hạt nhân nguyên tử. Độ hụt khối

CHƯƠNG IX.HẠT NHÂN NGUYÊN TỬBài 52. CẤU TẠO HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ	ĐỘ HỤT KHỐIII. Khối lượng hạt nhân I. Cấu tạo hạt nhân1. Mô hình nguyên tử Rơ-dơ-pho2. Cấu tạo hạt nhân 3. Kí hiệu hạt nhân 1. Đơn vị khối lượng hạt nhân 2. Khối lượng và năng lượng 4. Đồng vị Bài tập trắc nghiệm 1. Theo mô hình của Rơ-dơ-phoI. Cấu tạo hạt nhân+ Ở tâm nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương.+ Xung quanh hạt nhân có các êlectron chuyển động trên những quỹ đạo tròn hoặc êlíp.+ Khối lượng nguyên tử hầu như tập trung ở hạt nhân.+ Khi độ lớn của điện tích dương của hạt nhân bằng tổng độ lớn của các điện tích âm của các êlectron. Nguyên tử ở trạng thái trung hoà về điện. Nguyên tử cấu tạo gồm mấy phần? Điện tích các phần?- Kích thước hạt nhân rất nhỏ (10-15m), nhỏ hơn kích thước nguyên tử 104  105 lần 1. Theo mô hình của Rơ-dơ-pho- Hạt nhân tích điện dương bằng +Ze; (Z là số thứ tự trong bảng tuần hoàn).Kích thước hạt nhân như thế nào so với nguyên tử?2. Cấu tạo hạt nhân: điện tích (+e); khối lượng 1,67262.10-27 kg: không mang điện; khối lượng 1,67493.10-27 kg(Z nguyên tử số và cũng là số thứ tự của nguyên tố trong bảng HTTH)- Hạt nhân được tạo thành bởi 2 hạt Prôtôn và Nơtrôn; 2 hạt này có tên chung là nuclôn.+ Prôtôn (p)+ Nơtrôn (n)- Số prôtôn trong hạt nhân bằng Z- A là số khối cũng là tổng số nuclôn trong hạt nhân: A = Z+ N- Số nơtrôn trong hạt nhân là N = A – Z.Hạt nhân được cấu tạo như thế nào?3. Kí hiệu hạt nhân- Hạt nhân của nguyên tố X được kí hiệu:XAZTổng số Nuclôn trong một hạt nhân gọi là số khối Số prôtôn hay nguyên tử số Kí hiệu hoá học của nguyên tố VD: Hãy xác định số A, Z(p), N của các hạt nhân sau:VD: - Kí hiệu này vẫn được dùng cho các hạt sơ cấp:4. Đồng vị- Các hạt nhân đồng vị là những hạt nhân có cùng số Z, khác số A, nghĩa là có cùng số prôtôn và khác số nơtron. - Hiđrô có 3 đồng vị VD3: - Đồng vị của cacbon Hiđrô thườnggọi là hiđrô nặng hay Đơtêrigọi là hiđrô siêu nặng hay Triti 1. Đơn vị khối lượng hạt nhân.- Đơn vị u có giá trị bằng khối lượng nguyên tử của đồng vị cacbon .1u = 1,66055.10-27kgVD: Khối lượng tính ra uêlectron 5,486.10-4Prôtôn 1,00728Nơtrôn 1,00866Hêli (24H)4,00150- Đơn vị khối lượng nguyên tử kí hiệu: u II. Khối lượng hạt nhân 2. Khối lượng và năng lượng hạt nhânc. Tốc độ ánh sáng trong chân không (c = 3.108 m/s).E: Năng lượng hạt nhânm: Khối lượng hạt nhân (u)E = u.c2 = 931,5 MeVMeV/c2 được coi là 1 đơn vị khối lượng hạt nhân.MeV: là một đơn vị đo năng lượng. 1u = 931,5 MeV/c2E = mc2- Theo Anh-xtanh: Một vật có khối lượng m thì sẽ có năng lượng E được xác định: => Hệ thức Anh-xtanh.Trong đó m0: khối lượng nghỉ m: là khối lượng động.3. Chú ý + Một vật có khối lượng m0 khi ở trạng thái nghỉ thì khi chuyển động với vận tốc v, khối lượng sẽ tăng lên thành m với+ Năng lượng toàn phần:+ Động năng của vật : Wđ = E – E0 = (m - m0)c2 Với: Eo = moc2 là năng lượng nghỉ. CÂU HỎI CỦNG CỐCâu 1: Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo bởi các:Prôtôn Nơtrôn Prôtôn và electrônPrôtôn và nơtrôn ABCDĐÚNG SAI SAI SAICÂU HỎI CỦNG CỐ Câu 2: Đồng vị là những nguyên tử mà hạt nhân chứa: Cùng số prôtôn Z, số electrôn khác nhau Cùng số nơtrôn N, số prôtôn Z khác nhau Cùng số nơtrôn Z, số nuclôn N khác nhauCùng số prôtôn Z, số nơtrôn N khác nhauABCDĐÚNG SAI SAI SAICÂU HỎI CỦNG CỐ Câu 3: Đơn vị khối lượng nguyên tử là:Khối lượng của hạt nhân nguyên tử HyđrôKhối lượng của một nguyên tử Hyđrô1/12 khối lượng nguyên tử Cácbon1/12 khối lượng nguyên tử Cácbon 12ABCDĐÚNG SAI SAI SAICâu 4. Số nuclôn trong là bao nhiêu? C. 27 D. 40A. 13B. 14Câu 5. Số nơtron trong là bao nhiêu? A. 13B. 14C. 27 D. 40Câu 6: Hạt nhân nguyên tử chì có 82 prôtôn và 125 nơtron. Hạt nhân này có kí hiệu:A. B. C. D. CÂU HỎI CỦNG CỐ Câu 7Mét h¹t nh©n cã 90 pr«t«n, 144 nơtronkÝ hiÖu h¹t nh©n ®ã lµ:Sai.Sai.Đóng.Sai. D. Cấu tạo hạt nhânZ số prôtônN số nơtronA = Z + N số khối Kí hiệuĐồng vịLà những hạt nhân có cùng Z, khác nhau về số N (hay khác nhau về số A)Hệ thức Anh-xtanh E = m.c2 Khối lượng1 u = 1,66055.10-27 kg ≈ 931,5 MeV/c2mp = 1,00728 u; mn = 1,00866 uCủng cốBµi tËp vÒ nhµBµi 1,2,3 trang 266 SGK9.2; 9.8 Trang 56 SBTGHI LẠI NỘI DUNG BÀI HỌCCHỤP LẠI LÝ THUYẾT VÀ BT, NỘP VÀO 20H NGÀY 23/2