Bài giảng môn Vật lý Khối 12 - Bài 18: Động cơ không đồng bộ ba pha

BÀI 18: ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA 
N 
S 
 
B 
I. Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ 
 + Động cơ điện xoay chiều là thiết bị biến điện năng thành cơ năng 
 + Nguyên tắc hoạt động của động cơ 3 pha: dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ bằng cách sử dụng từ trường quay 
Định nghĩa 
 + Quay đều nam châm với vận tốc góc  
 khung dây quay nhanh dần, cùng chiều với nam châm 
 + Khi đạt tới vận tốc  o <  thì giữ nguyên vận tốc đó. 
x 
x’ 
N 
S 
B 
+ Khi nam châm quay (từ trường quay), từ thông qua khung biến thiên, khung có dòng điện cảm ứng, do đó lực điện từ xuất hiện , tác dụng lên khung làm khung quay cùng chiều với nam châm 
+ Nếu khung đạt tới vận tốc  , thì  qua nó không biến thiên nữa, icư = 0 -> F = 0, khung quay chậm lại. Nên thực tế khung chỉ đạt tới tới vận tốc  o <  . 
+ Động cơ họat động theo nguyên tắc trên gọi là động cơ không đồng bộ. 
II.Động cơ không đồng bộ ba pha 
1. Cấu tạo : 
+ Stato : gồm 3 cuộn dây giống nhau , đặt lệch nhau 120 0 ( p /3) trên một vòng tròn. 
+ Rôto: hình trụ , có tác dụng như một cuộn dây quấn trên lõi thép (roto lồng sóc) như một nam châm. 
N 
S 
A 
X 
B 
Y 
C 
Z 
N 
S 
A 
X 
B 
Y 
C 
Z 
Rô to 
Stato 
Vỏ động cơ 
Vòng bi 
Stato (Phần tĩnh) 
 Roto (Phần quay) 
R«to 
Lång sãc 
 2. Hoạt động: Khi mắc động cơ vào mạng ba pha, từ trường quay do stato gây ra làm cho roto quay quanh trục . 
 Chuyển động quay của rôto được trục máy truyền ra ngoài để sử dụng 
1 
2 
B 
3 
 O 
Nguyên tắc hoạt động: 
N 
S 
A 
X 
B 
Y 
C 
Z 
e A 
e B 
e C 
e 
ω t 
0 
Cách tạo từ trường quay bằng dòng điện ba pha 
A 
X 
B 
Y 
C 
Z 
B 
1 
2 
B 3 
B 2 
B 1 
3 
 O 
e A 
e B 
e C 
e 
ω t 
0 
 Vậy: từ trường tổng hợp B của 3 cuộn dây quay quanh O với tần số bằng tần số của dòng diện ba pha 
B 1 =B 0 cos  t 
B 2 =B 0 cos (  t-2 /3) 
B 3 =B 0 cos(  t+2 /3) 
Cách tạo từ trường quay bằng dòng điện ba pha 
B 
1 
3 
B 3 
B 2 
B 1 
2 
 O 
e A 
e B 
e C 
e 
ω t 
0 
Câu 1 Phát biểu nào sau đây là đúng? 
a. Người ta có thể tạo ra từ trường quay bằng cách cho dòng điện xoay chiều chạy qua nam châm điện. 
b. Người ta có thể tạo ra từ trường quay bằng cách cho nam châm vĩnh cửu hình chữ U quay đều quanh trục đối xứng của nó . 
c. Người ta có thể tạo ra từ trường quay bằng cách cho dòng điện xoay chiều một pha chạy qua ba cuộn dây của stato của động cơ không đồng bộ ba pha. 
d. Người ta có thể tạo ra từ trường quay bằng cách cho dòng điện một chiều chạy qua nam châm điện 
A. Hoạt động được với các dòng điện ngược pha nhau. 
B. Được cấu tạo bởi ba cuộn dây không đồng bộ nhau. 
C. Rôto quay không đồng bộ với từ trường quay của stato. 
D. Có cấu tạo của stato và rôto ngược với động cơ đồng bộ. 
Câu 2 Động cơ không đồng bộ ba pha là động cơ: 
A. Rôto là bộ phận tạo ra từ trường quay. 
B. Tốc độ quay của rôto bằng với tốc độ quay của từ trường. 
C. Chuyển động quay của stato được dùng để làm quay các máy. 
D. Stato là bộ phận tạo nên từ trường quay. 
Câu 3 Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ ba pha: