Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 12 - Truyện ngắn: Những đứa con trong gia đình - Tác giả: Nguyễn Thi -Trường THPT Tùng Thiện - Nguyễn Thị Liên

GV: Nguyễn Thị LiênTrường: THPT Tùng ThiệnLớp dạy: 12a9Câu nói này là của ai?Nằm trong tác phẩm nào? Của nhà văn nào?Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: Nếu giặc còn thì tao mất , vậy à!Những đứa con trong gia đìnhNguyễn Thi1. Tác giả (1928 - 1968)Là nhà văn của người nông dân Nam Bộ.2. Tác phẩm:a. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ- Hoàn cảnh sáng tác: Được viết vào tháng 2 năm 1966 tại chiến trường miền Nam, trong những ngày cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt - Xuất xứ: In trong tập Truyện và kí (1978)b. Tóm tắt tác phẩmc. Vị trí văn bản- Lần tỉnh lại lần thứ 4 - Trong một trận đánh, Việt bị thương nặng, nhiều lần ngất đi và tỉnh lại. Mỗi lần tỉnh dậy là những dòng hoài niệm, hồi ức ùa về Tình huống tạo nên cách trần thuật riêng cho thiên truyệnII. Đọc hiểu văn bản* Tình huống truyệnHồi ức thân thương, thiêng liêng, máu thịt * Nghệ thuật trần thuật: - Kể từ điểm nhìn của nhân vật Việt. Kể theo dòng hồi ức, tâm lí của nhân vật. + Kết cấu truyện linh hoạt, tự nhiên. + Tăng màu sắc trữ tình cho tác phẩm. + Cá tính, phẩm chất, tâm lí nhân vật được khắc họa chân thực, cụ thể, sinh động.- Tác dụng: 2. Truyền thống gia đình- Gia đình Việt: + Ông nội, ba Việt bị giặc giết hại + Má Việt chết vì bom Mĩ → Chịu nhiều đau thương, mất mát, có mối thù sâu nặng với Mĩ – Ngụy + Ông nội, ba, má đều phục vụ kháng chiến + Chú Năm đã từng tham gia kháng chiến + Chị em Chiến, Việt đi tòng quân đánh Mĩ → Có truyền thống cách mạng vẻ vang + Giàu tình nghĩa, yêu thương: quan tâm, động viên, giúp đỡ, che chở Chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó HOẠT ĐỘNG NHÓM (5 phút) NHÓM 1: Trong gia đình Chiến, Việt, chú Năm là ai? Là người có vai trò như thế nào với hai cháu? NHÓM 2: Chú Năm đã nói điều gì với anh huyện đội, dặn dò điều gì với Chiến khi hai chị em chuẩn bị lên đường tòng quân. Những lời nói đó có ý nghĩa như thế nào? NHÓM 3: Giọng hò của chú được miêu tả ra sao? Cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm của chú qua giọng hò ấy? NHÓM 4: Chú Năm ghi chép những gì trong cuốn sổ gia đình? Những ghi chép ấy có ý nghĩa như thế nào?Người lưu giữ và phát huy truyền thống 1. Nhân vật Chú NămVị tríLời nóiCuốn sổLà thế hệ trước- khúc sông trướcKhuyến khích cháu làm cách mạng Hòa quyện tình yêu gia đình và Tổ quốc Giọng hòTin tưởng, giao nhiệm vụ cho hai cháu Tinh thần Cách mạng sục sôi Tấm bảng vàng ghi chiến công Tấm bia khắc ghi tội ác kẻ thù Vẻ đẹp tâm hồn phóng khoáng, hồn hậu Tình yêu thương, sự tin tưởng Việt, tình yêu đất nước Cảm xúc khi khiêng bàn thờ má: Đưa má sang đi đánh giặc trả thù đưa má về.→ Cuộc đời đau thương chồng chất. Cảm nhận của Việt: + Nhìn chị, thấy thấp thoáng hình ảnh của má.+ Trong đêm chuẩn bị tòng quân: Hình như má đã về đâu đây → Luôn hiện hữu trong cuộc sống của con.2.Nhân vật má Việt:- Hiện lên qua kỉ niệm: Lúc má đang bơi xuồng, má sẽ ghé lại, xoa đầu Việt, lấy xoong cơm cho Việt ăn → Sống tình cảm, yêu thương con. 1.Truyện Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi được trần thuật theo điểm nhìn của nhân vật nào ? ? Chọn đáp án đúng nhất cho câu hỏi sau.Bài tập trắc nghiệmC. Chú NămB. Nhân vật Việt.A. Nhân vật ChiếnSĐS 2. Nếu ví truyền thống gia đình là một dòng sông, thì chú Năm và má Việt là khúc sông nào trong dòng sông ấy? A. Khúc sông sau B. Khúc sông giữa C. Khúc sông trướcBài tập trắc nghiệmSSĐ? Chọn đáp án đúng nhất cho câu hỏi sau. 3. Qua truyền thống của gia đình Chiến, Việt, tác giả muốn khẳng định điều gì? A. Truyền thống gia đình là quan trọng. B. Tình cảm của Chiến, Việt với gia đình. C. Truyền thống gia đình là nền móng tạo dựng nên truyền thống của dân tộc.Bài tập trắc nghiệmSSĐ? Chọn đáp án đúng nhất cho câu hỏi sau.3. Nhân vật ViệtHồn nhiên, trẻ conCó tình thương yêu gia đinh sâu đậmTinh thần chiến đấu dũng cảmTình cảm chị em, đối với linh hồn má và chú nămHình ảnh mẹ luôn chập chờn trong hồi ức khi bị thươngÝ thức chiến đấu để trả thù nhàCam chịu khi bị thươngLuôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu dù bị kiệt sứcLuôn giữ cái ná thun trong mìnhcho đến khi đã vào bộ độiBị thương nặng nhưng không sợ chếtmà sợ ma và sợ bóng đêmHay tranh giành với chịRất yêu quý đồng đội nhưng không nói thật là mình có chị, sợ mất chịTrẻ con: tranh công bắt ếch, tranh đi tòng quân.Ý thức làm chị: thương em, lo cho em.Hồn nhiên, vô tư tuổi mới lớnTrẻ trung, thích làm dángTrực tiếp cầm súng đánh giặc trả thù nhàThừa kế và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình4. Nhân vật Chị ChiếnGiống mẹKhác mẹVóc dáng: hai bắp tai tròn vo, thân người to, chắc nịchGan góc, đảm đangTính cách- Hai chị em chịu những đau thương mất mát cũng là những thương đau mất mát của Nam bộ, đất nước.- Hai chị em mang tầm vóc của người anh hùng:+ Là hai khúc sông sau trong dòng sông truyền thống cách mạng của gia đình, là sự tiếp nối thế hệ của chú Năm và má.+ Đều là những thanh niên mới lớn có những nét hồn nhiên trẻ con.+ Có tình thương gia đình sâu nặng. + Có lòng căm thù giặc sâu sắc và quyết tâm trả thù nhà đền nợ nước.Nhân vật Việt và Chiến mang vẻ đẹp nhân vật sử thi. 2. Nét nghệ thuật đặc sắc nhất của truyện ngắn Những đứa con trong gia đình là gì ? A. Xây dựng được nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình. B. Ngôn ngữ trau chuốt, gợi cảm. C. Nghệ thuật trần thuật độc đáo, linh hoạt. Tình huống truyện độc đáo. D. Tình huống truyện độc đáo.Bài tập trắc nghiệmSSĐS? Chọn đáp án đúng nhất cho câu hỏi sau.? Em thấy gia đình có vai trò như thế nào trong cuộc sống của mỗi người.- Gia đình là điểm tựa, là bến đỗ bình yên ? Với tư cách là người con, em cần phải làm gì để thể hiện lòng biết ơn với cha mẹ mình.- Nghe lời cha mẹ- Chịu khó học hành “Dù là vua chúa hay dân cày, kẻ nào tìm thấy sự bình an trong gia đình, kẻ ấy là người sung sướng nhất” Hãy biết trân trọng tình cảm gia đình, trân trọng những gì mà chúng ta đang cóChúc các em ăn tết vui vẻ, an toàn trong mùa covid!